بهبود رشد، عملکرد و جذب عناصر پتاسیم و روی در برنج (oryza sativa l.) تحت تاثیر باکتری‌های افزاینده رشد در سطوح مطلوب و کاهش‌یافته کودهای شیمیایی

هدف: این مطالعه به‌منظور ارزیابی تاثیر باکتری‌های rahnella aquatilis و burkholderia cepacia بر عملکرد، اجزای‌ عملکرد و جذب عناصر پتاسیم و روی در برنج انجام شد.روش پژوهش: آزمایش به‌صورت کرت‌‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1401 انجام شد. تیمارها شامل دو سطح کودی (100 و 75 درصد مصرف کود براساس نتایج آزمون خاک به‌ترتیب سطح کودی مطلوب و کاهش‌یافته) و چهار تیمار تلقیح با باکتری (تلقیح جداگانه هر یک از باکتری‌ها r. aquatilis، b. cepacia و ترکیبی (r.aquatilis+b.cepacia) و شاهد (عدم تلقیح)) بودند.یافته‌ها: طبق نتایج بین سطوح کودی مطلوب و کاهش‌یافته اختلاف آماری معنی‌دار بین صفات وجود نداشت. تلقیح جداگانه هر یک از باکتری‌ها r. aquatilis، b. cepacia و ترکیبی موجب افزایش صفات طول خوشه (از 5.88 تا 11.3 درصد)، تعداد پنجه کل در کپه (از 19.4 تا 29.1 درصد)، تعداد دانه پر در خوشه (از 22.8 تا 46.5 درصد)، عملکرد شلتوک (از 22.8 تا 44.3 درصد)، عملکرد بیولوژیکی (از 20.3 تا 33.6 درصد)، وزن هزاردانه (از 2.4 تا 8.8 درصد)، مقدار پتاسیم در دانه (از 6.0 تا 41.4 درصد)، مقدار پتاسیم در اندام‌های هوایی (از 38.4 تا 65.4 درصد)، مقدار روی در دانه (از 6.2 تا 40.9 درصد) و مقدار روی در اندام‌های هوایی (از 29.4 تا 54.6 درصد) نسبت به تیمار شاهد شد.نتیجه‌گیری: کاربرد باکتری‌های افزاینده رشد به‌صورت ترکیبی (بهترین تیمار تلقیح) بدون کاهش معنی‌دار عملکرد موجب کاهش مصرف کودهای شیمیایی شد که نشان‌دهندۀ اهمیت استفاده از این باکتری‌ها جهت رسیدن به اهداف کشاورزی پایدار است.

improving the growth, yield and uptake of potassium and zinc elements in rice (oryza sativa l.) affected by the plant growth promoting rhizobacteria under optimal and reduced levels of chemical fertilizers

objective: this study was performed to evaluate the effect of rahnella aquatilis and burkholderia cepacia bacteria on yield, yield components, and uptake of potassium and zinc elements in rice (oryza sativa l.).methods: the experiment was conducted as a split-plot in a randomized complete block design with three replications in 2022. treatments included two levels of chemical fertilizer (100 and 75% of chemical fertilizer consumption based on the soil test results as optimal and reduced fertilizer levels, respectively) and four inoculation treatments (separate inoculation of r. aquatilis, b. cepacia, a co-inoculation (r.aquatilis+b.cepacia) and control (non-inoculation)).results: the results indicated that there was no significant difference between the optimal and reduced fertilizer levels in all the studied traits. the separate inoculation of r. aquatilis, b.cepacia and their co-inoculation increased the panicle length (from 5.88 to 11.3%), the number of total tillers in hill-1 (from 19.4 to 29.1%), the total number of grains in panicle-1 (from 22.8 to 46.5%), paddy yield (from 22.8 to 44.3%), biological yield (from 20.3 to 33.6%), 1000-seed weight (from 2.4 to 8.8%), potassium uptake in grain (from 6.0 to 41.4%) and in above-ground biomass (from 38.4 to 65.4%), zinc uptake in grain (from 6.29 to 40.9%) and in above-ground biomass (29.4 to 54.6%) as compared with the control (non-inoculation).conclusion: the application of plant growth-promoting rhizobacteria in combination (as the best inoculation treatment) reduced chemical fertilizers consumption without a significant reduction in the paddy yield, indicating the importance of these rhizobacteria for achieving sustainable agriculture goals.