بررسی اثر تاریخ کاشت و سایه‌اندازی بر عملکرد و برخی خصوصیات کمی وکیفی زنجبیل

هدف: مطالعه‌ی حاضر در سال 1401- 1400 با هدف بررسی اثر تاریخ کاشت و سایه‌اندازی بر عملکرد و برخی خصوصیات کمی وکیفی زنجبیل و به‌صورت کرت‌‌های خردشده و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان واقع در منطقه پاکدشت استان تهران اجرا شد.روش پژوهش: در این مطالعه کنترل سطح‌ نور در چهار سطح (شامل عدم سایه‌دهی (نور کامل)، سایه‌دهی از 16مردادماه تا زمان برداشت (نور- سایه)، سایه‌دهی تا 15 مردادماه (سایه- نور) سایه‌دهی کل دوره رشد (سایه‌دهی کامل)) به‌عنوان فاکتور ‌اصلی و تاریخ‌کاشت در 3 سطح (شامل 31 فروردین، 20 اردیبهشت و 10 خرداد) به‌عنوان فاکتور‌ فرعی در نظر گرفته شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد اعمال سایه‌دهی کامل در درجه اول و پس از آن اعمال سایه- نور به‌همراه کاشت زنجبیل در تاریخ 31 فروردین‌ماه، بیش‌ترین تاثیر را بر افزایش معنی‌دار تمام صفات موردبررسی شامل اجزای عملکرد، عملکرد و درصد اسانس ریزوم در زنجبیل داشت. دو تیمار ذکرشده (سایه‌دهی کامل و سایه- نور)، موجب افزایش حدود 29 درصدی تعداد ریزوم در بوته زنجبیل در مقایسه با تیمار نور کامل و تیمار نور- سایه شدند. از طرفی بیش‌ترین درصد اسانس زنجبیل (76/1 درصد)، در گیاهان کاشته‌شده در تاریخ 31 فروردین‌ماه حاصل شد که این مقدار در مقایسه با درصد اسانس گیاهان کاشته‌شده در تاریخ 10 خردادماه حدود 25 درصد بیش‌تر بود.نتیجه گیری: اعمال تیمار سایه‌دهی در تاریخ کاشت 31 تیرماه، به‌عنوان روشی امیدبخش جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی ریزوم زنجبیل در شرایط آب‌وهوایی مشابه قابل‌توصیه است.

investigating the effect of planting date and shading on yield and some quantitative and qualitative characteristics of ginger

objective: the present study was conducted during the agricultural year 2021-2022 with the aim of investigating the effect of planting date and shading on yield and some quantitative and qualitative characteristics of ginger using a split plot design with three replications at the research farm of  the aboureihan campus, located in the pakdasht region of tehran province.methods: in this study, the light level was controlled at four levels (no shading [full light], shading from august 7 until harvesting [light-shade], shading until august 6 [shade-light], and shading thoughout the growth period [full shading]) as the main factor and the secondary factor comprised the planting date at three levels (april 20, may 10, and may 31).results: the results indicted that applying full shading initially, and then transitioning to the shade-light treatment along with planting ginger on the 20th of april, had the most significant impact on increasing all the examined traits, including yield components, yield, and the percentage of essential oil in ginger rhizomes. the two mentioned treatments (full shading and shade-light) led to an approximately 29% increase in the number of rhizomes in ginger plants compared to both the full light treatment and the light-shading treatment. on the other hand, the highest ginger essential oil percentage (1.76%) was obtained in plants planted on the 20th of april, which was approximately 25% higher when compared to the essential oil percentage of plants planted on the 31st of may.conclusion: implementing shading treatment on the planting date of april 20 could be a promising method for significantly increasing both the quantitative and qualitative yield of ginger under similar climatic conditions.