بررسی تاثیر تاریخ کاشت، آبیاری و تغذیه بر عملکرد دانه و روغن گیاه دان‌سیاه (guizotia abyssinica (l.f.) cass) در منطقه پاکدشت

هدف: بررسی گیاه امیدبخش گیاه دان سیاه با هدف تامین روغن در شهرستان پاکدشت.روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی درسه تکرار در سال 1400 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان در پاکدشت اجرا شد. در این مطالعه دور آبیاری در سه سطح (هفت روز یک‌بار، 10 روز یک‌بار و 13 روز یک‌بار) به‌عنوان عامل اصلی و عامل فرعی تاریخ کاشت در دو سطح (15 خردادماه و یکم تیرماه) و عامل فرعی- فرعی کوددهی با کودهای زیستی در چهار سطح شاهد (بدون کود زیستی)، کود زیستی شیفت، کود زیستی کریس و تلفیق کودهای زیستی شیفت و کریس منظور شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که گیاهان کشت‌شده در تاریخ یکم تیرماه در تمامی صفات موردبررسی (شامل اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک) و در هر سه سطح آبیاری آزمایش‌شده، نسبت به گیاهان کشت‌شده در تاریخ 15 خردادماه برتر بودند. عملکرد دانه نیز رفتاری همراستا با تعداد و وزن دانه از خود نشان داده است، یعنی با افزایش سطوح تنش خشکی، عملکرد دانه به‌طور معنی‌داری در هر دو تاریخ کاشت موردبررسی کاهش یافته است. با این وجود، نسبت کاهش عملکرد دانه تحت تاثیر تنش خشکی، در گیاهان کشت‌شده در تاریخ یکم تیرماه به‌طور معنی‌داری کم‌تر از گیاهان کشت‌شده در تاریخ 15 خردادماه بود.نتیجه‌گیری: در مجموع کشت گیاه دان‌سیاه در تاریخ یکم تیرماه به‌عنوان گیاهی امیدبخش که هم از نظر زراعی عملکرد قابل‌قبولی داشته و هم محصول تولیدی از روغن بالایی برخوردار است، به‌همراه کاربرد کود زیستی کریس در شرایط آب‌وهوایی مشابه قابل‌توصیه است.

investigating the effect of planting date, irrigation, and nutrition on seed and oil yield of niger plant (guizotia abyssinica (l.f.) cass) in pakdasht region

objective: study of the promising plant niger seed with the goal of oil production in pakdashtmethods: this research was carried out in the form of a split-split plot in the form of a randomized complete block design with three replications in the year 2021 in the aburihan campus research farm located in pakdasht. in this study, irrigation cycle in three levels (once every 7 days, once every 10 days and once every 13 days) as the main factor, planting date in two levels (5 june and 22 june) as a secondary factor and fertilizing with bio-fertilizers in four-level including control (without biofertilizer), shift biofertilizer, chris biofertilizer and the combination of shift and chris biofertilizers as sub-factors were considered.results: the results showed that the plants cultivated on june 22 were superior to the plants cultivated on june 5 in all investigated traits (including yield components, seed yield, and biological yield) and all three tested irrigation levels. also with increasing levels of drought stress, the seed yield has significantly decreased in both planting dates under investigation. however, the ratio of seed yield reduction under drought stress was significantly lower in plants cultivated on june 22nd compared to those cultivated on june 5th.conclusion: the cultivation of seed niger plant with the application of chris biofertilizer in the same weather conditions on june 22nd, is recommended as a promising plant that has an acceptable yield from an agricultural point of view and its product has a high oil content.