اثر ترکیب نیتروژن، هیومیک‌اسید و وایتا فری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و صفات کیفی دو رقم آفتابگردان

تلفیق کود‎های آلی و شیمیایی یکی از روش‎های مهم رسیدن به کشاورزی پایدار محسوب می‎شود. به‌منظور بررسی اثر کود‎های آلی به‌همراه کود‎های شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات کیفی دانه آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی در بهار سال 1398 در دانشگاه گنبدکاووس با سه تکرار اجرا شد. عامل رقم در دو سطح شامل هایسان 25 و اسکار و ترکیب کود در شش سطح شامل عدم مصرف کود، مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ یک‌ونیم کیلوگرم هیومیک‌اسید در هکتار، مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ نیم کیلوگرم وایتا فری در هکتار و مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ یک‌ونیم کیلوگرم هیومیک‌اسید در هکتار+ نیم کیلوگرم وایتا فری در هکتار بود. نتایج نشان داد که تاثیر رقم و کود بر بیش‌تر صفات مورد اندازه‎گیری معنی‎دار شد. رقم اسکار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد و عملکرد روغن بیش‎تری نسبت به رقم هایسان 25 تولید کرد. عملکرد دانه، عملکرد روغن، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع گیاه در تیمار کودی مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بیش از تیمار‎های کودی دیگر بود، اما اختلاف معنی‎دار با تیمار کودی مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار+ هیومیک‌اسید + وایتا فری نداشت. براساس نتایج به‌دست‌آمده، برای رسیدن به حداکثر عملکرد دانه و روغن آفتابگردان و جلوگیری از مصرف بی‌رویه کود‎های شیمیایی، کاربرد همزمان کود شیمیایی نیتروژن، هیومیک‌اسید و ویتا فری توصیه می‌شود.

effect of combination of nitrigen, humic acid and vita free on seed yield, yield components and quality traits of two sunflower cultivars

combining organic and chemical fertilizers is one of the most important ways to achieve sustainable agriculture. in order to investigate the effect of organic fertilizers with chemical fertilizers on yield, yield components, and quality traits of sunflower, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in spring 2018 at gonbad kavous university farm research. cultivar factor included haysan 25 and oscar and combination of fertilizer factor included no fertilizer application, 100 kg n/ha, 50 kg n/ha, 50 kg n/ha + 1.5 kg humic acid/ha, 50 kg n/ha + 0.5 kg vita free/ha, and 50 kg n/ha + 1.5 kg humic acid+ 0.5 kg vita free/ha. the results showed that the effect of cultivar and fertilizer on most of the measured traits was significant. oscar cultivar produced higher grain yield, biological yield and oil percent and oil yield than haysan 25 cultivar. grain yield, oil yield, biological yield and plant height in 100 kg n/ha treatment was higher than other fertilizer treatments though not significantly different from 50 kg n/ha + 1.5 kg humic acid/ha + 0.5 kg vita free/ha treatment. based on the results, in order to achieve the maximum seed and oil yield of sunflower and to prevent excessive use of chemical fertilizers, the combined use of nitrogen fertilizer, humic acid and vita free is necessary.