بررسی کارایی مصرف نور و نیتروژن حاصل از تثبیت بیولوژیکی در کشت مخلوط سویا و کنجد

به منظور مطالعه رقابت گیاه سویا و کنجد در نسبت های مختلف کشت مخلوط به روش جایگزینی، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت های کاشت 0:100، 25:75، 50:50، 75:25 و 100:0 (به ترتیب کنجد- سویا) بودند. نتایج نشان داد نسبت های مختلف کاشت اثر معنی‌داری بر درصد نیتروژن حاصل از تثبیت بیولوژیکی و کارایی مصرف نور دارد. در بین نسبت های مختلف کاشت بیش‌ترین مقدار تثبیت بیولوژیکی نیتروژن مربوط به مرحله 90 روز پس از کاشت بود و نسبت کاشت 75:25 و 25:75 به ترتیب با میانگین 75.59 و 42.67 درصد دارای بیش‌ترین و کم‌ترین میزان فعالیت بودند. علاوه بر مطالب مذکور بیش‌ترین برآیند کارایی مصرف نور در کشت مخلوط مربوط به مرحله 120 روز پس از کاشت بود. در این مرحله برآیند کارایی مصرف نور در نسبت‌های کشت 75:25 و 50:50 به ترتیب 2.03 و 1.92 گرم بر مگاژول در روز بود. بیش‌ترین نسبت برابری زمین نیز متعلق به نسبت کاشت 50:50 (کنجد- سویا) با میانگین 1.12 بود. در نهایت افزایش کارایی مصرف نور در نسبت کاشت 75:25 و 50:50 نقش مهمی در افزایش قابلیت تثبیت بیولوژیکی گیاه سویا و بهبود کارایی کشت مخلوط داشت.

evaluation of light use efficiency and nitrogen derived from the atmosphere in intercropped of soybean and sesame

a field experiment has been carried out to study the competition between soybean and sesame in different planting ratios of intercropping based on replacement method. it is based on a randomized complete block design with four replications at sari agricultural science and natural resources university during 2019. the planting ratios are 0:100, 25:75, 50:50, 75:25, and 100:0 (soybean: sesame respectively), using replacement method. results show that intercropping has had a significant effect on the percentage of n derived from the atmosphere and light use efficiency. among the different planting ratios, the maximum amount of biological nitrogen fixation is related to the 90-days after planting, and the 75:25 and 25:75 planting ratios have had the highest (75.95%) and lowest activity rates (42.67%), respectively. in addition, the highest light use efficiency in intercropping is related to the 120-days after planting. at this stage, the light use efficiency in 75:25 and 50:50 ratios are 2.03 and 1.92 g.mj.-1, respectively. the highest land equivalent ratio is 50:50, with an average of 1.12. finally, increasing the light use efficiency in planting ratios of 75:25 and 50:50 prove to be essential in increasing soybean's biological nitrogen fixation and increasing the efficiency of intercropping cultivation.