تاثیر تنظیم‌ کننده‌ های رشد گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم نان تحت رژیم‌ های مختلف آبیاری

به‌منظور بررسی تاثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی سیتوکینین، جیبرلین و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال زراعی 96-1395 انجام گرفت. فاکتور آبیاری در چهار سطح دیم، یک آبیاری (در مرحله غلاف‌رفتن)، دو آبیاری (در مراحل غلاف‌رفتن+ گلدهی) و سه آبیاری (در مراحل غلاف‌رفتن+ گلدهی+ دانه‌بندی) به‌عنوان عامل اصلی، دو رقم گندم (سیروان و هما) به‌عنوان عامل فرعی و فاکتور محلول‌پاشی با تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی شامل شاهد، جیبرلین (100 میکرومولار)، سیتوکینین (100 میکرومولار) و سایکوسل (سه گرم در لیتر) به‌عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد با محلول‌پاشی در مرحله ساقه‌رفتن، در اثر تیمار یک، دو و سه بار آبیاری میزان افزایش عملکرد دانه نسبت به تیمار دیم به‌ترتیب 29، 33 و 43 درصد و در مرحله دانه‌بندی 22، 28 و 33 درصد بود و رقم هما در مقایسه با رقم سیروان عملکرد بیش‌تری تولید کرد. به‌طور کلی، در محلول‌پاشی طی مرحله ساقه‌رفتن، بیش‌ترین عملکرد دانه (504 گرم در متر مربع) تحت تیمارهای سه بار آبیاری و کاربرد سیتوکینین و در محلول پاشی طی مرحله دانه‌بندی، بیش‌ترین عملکرد دانه (477.6 گرم در متر مربع) تحت شرایط سه بار آبیاری و مصرف سایکوسل از رقم هما به‌دست آمد. بنابراین کاربرد حتی یک آبیاری و تنظیم‌کننده‌های رشد سیتوکینین و سایکوسل می تواند عملکرد دانه گندم را افزایش دهد.

the effect of application of plant growth regulators on yield and yield components of two bread wheat cultivars under different irrigation regimes

in order to study the effect of cytokinin, gibberellin, and cycocle on yield and yield components of two wheat cultivars under different irrigation regimes, a study was conducted as a split-split experiment based on a randomized complete block design with three replications at the agricultural research station of kurdistan university in 2016. there, the irrigation factor at four levels: dryland, irrigation at booting stage, irrigation at booting + flowering and irrigation at booting + flowering + grain filling stages have served as the main plots, two wheat cultivars (sirvan and homa) as sub-plots, and levels of plant growth regulators foliar application including, i.e. control, gibberellin (100 µm), cytokinin (100 µm), and cycocel (3gr. lit-1) at the wheat stem elongation and grain filling stages as the sub-sub plots. results show that in the foliar application during the stem stage, compared to the dryland treatment, yield increase in one, two, and three irrigation treatments have been 29%, 33%, and 43%, and at the grain filling stage; 22%, 28%, and 33%, respectively. homa cultivar produced higher yield compared to sirvan. in the foliar application during the stem stage, the highest grain yield (504 g m-2) belongs to application of three irrigation treatments as well as addition of cytokinin, and at the grain filling stage, the highest grain yield (477.6 g m-2) has been obtained from homa cultivar under three times irrigation condition and cycocel consumption. therefore, using even one stage irrigation and the application of cytokinin and cycocel can increase the grain yield of wheat.