تاثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار روی عملکرد و برخی از شاخص‌های فیزیولوژیک گلرنگ در شرایط کم‌آبی

قارچ های مایکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش می دهد. به‌منظور بررسی تاثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کم‌آبی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی استان آذربایجان‌شرقی به‌اجرا در آمد. نتایج نشان داد بیش‌ترین و کم‌ترین میزان عملکرد گلبرگ در شرایط عدم تنش کم‌آبی و تنش کم‌آبی از مرحله گلدهی به‌ترتیب به‌میزان 281.6 و 197.3 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. در تیمار عدم تنش کم‌آبی بیش‌ترین درصد روغن دانه به‌میزان 30.65 درصد مربوط به تیمار بذر با قارچ بود. بیش‌ترین عملکرد روغن از تیمار عدم تنش کم‌آبی 1098.9 کیلوگرم در هکتار، هم‌چنین در تلقیح بذر با قارچ مایکوریزا آربسکولار 1107.8 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. بیش‌ترین میزان عملکرد دانه (4884.4 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون تنش کم‌آبی در تلقیح بذر و خاک با قارچ به‌دست آمد. با توجه به نتایج تنش کم‌آبی منجر به کاهش عملکرد شده و تلقیح با قارچ مایکوریزا آربسکولار به‌ویژه تلقیح بذر و خاک، عملکرد گیاهان تحت تنش کم‌آبی را به‌واسطه اثر مثبت در فرایند جذب مواد غذایی و آب، رشدونمو را بهبود بخشید و گیاهان تلقیح‌شده با قارچ مایکوریزا آربسکولار در مقایسه با گیاهان تلقیح‌نشده از رشد، عملکرد و محتوای روغن بهتری در شرایط تنش کم‌آبی برخوردار بودند.

the effect of arbuscular mycorrhiza fungi (amf) on yield and some of physiological traits of safflower under water- deficit stress conditions

arbuscular mycorrhiza fungi (amf) reduce the effects of drought stress by altering some root properties and absorbing nutrients and water in plants. in order to evaluate the effect of amf on some characteristics of spring safflower (carthamus tinctorius l.cv. sofeh) under waterdeficit condition, this experiment has been carried out at research farm of the azarbaijan shahid madani university, tabriz in 2018. the experiment is done as a split plot in a completely randomized blocks design with three replications. the results show that the highest petal yield under nonwater stress is 281.6 kg/ha and the lowest stress from flowering stage to 197.3 kg/ha. in the control, the highest content of seed oil is 30.65% related to the seed inoculated with amf. the highest oil yield is obtained from the condition without stress with 1098.9 kg/ha, also in seed inoculated with fungus of 1107.8 kg/ha. the highest seed yield (4884.4 kg/ha) is obtained in the condition without water stress and inoculation of seeds and soil with amf. in general, water stress leads to reduced yield and inoculation with amf, especially inoculation of seeds and soil, yield of plants under water stress due to the positive effect on growth improve nutrition and water uptake. plants inoculated with amf display improved growth, yield and oil content under water stress conditions than noninoculated plants.