تعیین ارزش زراعی ارقام وارداتی نخود در مقایسه با ارقام ایرانی

آزمایش بررسی ارزش زراعی براساس مواد 24-17 بخش دوم آیین نامه اجرایی قانون ثبت ارقام گیاهی توسط موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال و یا نماینده قانونی وی انجام می‌شود. در همین راستا و به‌منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم وارداتی نخود (گوکسو و آراز)، آزمایشی به‌صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار منطقه مختلف (اشنویه، مغان، سارال و کامیاران) به‌مدت دو سال زراعی (98-1397 و 99-1398) انجام گرفت. نتایج بررسی صفات نشان داد که مقدار عملکرد دانه نخود در منطقه معتدل سرد اشنویه (3365.5 کیلوگرم در هکتار) به‌طور معنی‌داری بیش‌تر از سایر مکان های موردمطالعه بود. با توجه به معنی‌دارشدن اثر متقابل رقم× مکان بر صفت عملکرد دانه، در مکان های مختلف ارقام متفاوتی دارای بیش‌ترین عملکرد دانه بودند. بیش‌ترین وزن صددانه مربوط به ارقام آراز (39.11 گرم)، گوکسو (37.04 گرم) و سعید (36.22 گرم) بود. در بین ارقام موردمطالعه رقم گوکسو بیش‌ترین ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین (21.59 سانتی‌متر) را داشت و پس از آن ارقام هاشم (20.13 سانتی‌متر)، آراز (19.43 سانتی‌متر)، سعید (19.02 سانتی‌متر) و منصور (18.08 سانتی‌متر) قرار داشتند. ارقام گوکسو، منصور و سعید دارای طولانی ترین دوره رسیدگی فیزیولوژیک بودند و در عین‌حال دوره رسیدگی فیزیولوژیک در ارقام آراز و آرمان به‌طور معنی‌داری کم‌تر از سایر ارقام بود. ارقام آراز و گوکسو به‌دلیل عملکرد مناسب، وزن صددانه بیش‌تر و ارتفاع بالاتر اولین غلاف از سطح زمین به‌عنوان دو ژرم پلاسم مناسب نخود برای کشت در ایران مطرح هستند.

determining cultivation (agronomic) value of imported chickpea cultivars compared to iranian cultivars

value for cultivation and use (vcu) test is performed by seed and plant certification and registration institute (spcri) or its legal representative according to articles 1724 of second part of the executive regulations of the law on registration of plant varieties. in this regard, in order to value for cultivation and use test of two imported chickpea cultivars (araz and goksu), an experiment is conducted based on complete randomized block design in three replications and four locations (oshnavieh, moghan, saral and kamyaran) during 20182019 and 20192020. results show that the amount of chickpea seed yield in oshnavieh location (temperate cold rejoin) is significantly higher than other studied locations (3365.5 kg.ha1). due to the significant interaction of cultivar × location on seed yield, different cultivars have had the highest yield in different locations. the highest 100 seed weight has belonged to araz (39.11 gr), goksu (37.04 gr), and saeed (36.22 gr) cultivars. goksu has had the highest height of first pod (21.59 cm), followed by hashem (20.13 cm), araz (19.43 cm), saeed (19.02 cm) and mansour (18.08 cm). goksu, mansour and saeed cultivars has had longest physiological maturity period. the physiological maturity period in araz and areman cultivars is significantly shorter than other studied cultivars. araz and goksu cultivars are considered two suitable chickpea germplasm for cultivation in iran due to their appropriate yield, higher 100 seed weight and higher first pod height.