تاثیر الیسیتورها بر تنظیم اسمزی، پایداری غشا، رنگیزه‌های فتوسنتزی و عملکرد اسانس گیاه زوفا تحت تنش خشکی

به منظور بررسی تاثیر کاربرد الیسیتورهای کیتوزان و اسیدسالیسیلیک بر تنظیم اسمزی و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی زوفا (hyssopus officinalis l.) تحت شرایط خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آبیاری در سه سطح شامل دور آبیاری هفت، 14 و 21 روزه به عنوان فاکتور اصلی و چهار سطح محلول پاشی شامل عدم مصرف الیسیتور (تیمار شاهد، محلول پاشی با آب خالص)، محلول پاشی اسیدسالیسیلیک (300 میلی گرم در لیتر)، محلول پاشی کیتوزان (پنج گرم در لیتر) و تلفیق اسیدسالیسیلیک و کیتوزان به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد اثر متقابل محلول پاشی و آبیاری روی صفات میزان نشت یونی، محتوای کلروفیل a، قند محلول و میزان مالون‌دی‌آلدهید معنی دار اما بر میزان کاروتنوئید و عملکرد اسانس معنی دار نبود. محلول پاشی هم‌زمان سالیسیلیک اسید و کیتوزان با کاهش 17 درصدی نشت یونی و کاهش 40 درصدی میزان مالون‌دی‌آلدهید گیاه نسبت به شاهد سبب افزایش پایداری غشای سلولی تحت تنش آبیاری 21 روزه شد، در همین تیمار (21 روزه) کیتوزان سبب افزایش 51 درصدی میزان رنگیزه های فتوسنتزی و کلروفیل کل نسبت به شاهد شد. بنابر نتایج به‌دست‌آمده اسید سالیسیلیک و کیتوزان توانستند از طریق فعال‌نمودن مکانیسم های مختلف تحمل، توانایی گیاه زوفا را در پاسخ به تنش کم آبی افزایش دهند.

Study of the Effect of Elicitors Application on Osmotic Regulation, Cell Membrane Stability, ‎Photosynthetic Pigments and Essential Oil Yield in Hyssop under Drought Stress

In order to investigate the effect of chitosan and salicylic acid elicitors on osmotic adjustment and some physiological traits of Hyssop under experimental drought conditions, an experiment has been carried out as a split plot design with randomized complete block design with three replications at research farm of Gonbad Kavous University during 20182019. Irrigation factor at three levels include 7, 14, and 21 days irrigation interval as main factor and four levels of spraying including no elicitor (control treatment, spraying), salicylic acid (300 mg. l1), Chitosan spraying (5 g. l1), and combination of salicylic acid and chitosan, considered as auxiliary agents. Results of analysis of variance show that the interaction between spraying and irrigation has had significant effects on ion leakage, chlorophyll a content, soluble sugar, and malondialdehyde content but insignificant impacts on carotenoid and essential oil yield. Spraying of salicylic acid, with 17% reduction in ion leakage and 40% reduction in plant malondialdehyde, compared to the control, increase the stability of cell membranes under 21day irrigation stress. In the same treatment, chitosan has increased the amount of photosynthetic pigments and total chlorophyll by 51%, compared to the control. According to the results, salicylic acid and Chitosan have been able to increase the ability of hyssop in response to water deficit stress by activating different tolerance mechanisms.