تاثیر نانو زئولیت عامل‌دار شده با نیتروژن بر میزان آب شویی نیترات در دو گونه لوبیا

کاربرد بی رویه کودهای شیمیایی موجب آلودگی خاک و منابع آب سطحی و زیرزمینی شده است. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی امکان کاهش آلودگی آب‌های سطحی به نیترات و هم‌چنین تاثیر نیتروژن بر ویژگی‌های کمی و کیفی لوبیا به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان در سال زراعی 9493 به‌صورت گلدانی به‌اجرا در آمد. عامل اول شامل چهار نوع کود نیتروژن دار، x1 (زئولیت en)، x2 (زئولیت acacen)، x3 (زئولیتhed)، x4 (کود اوره) و  x0(نمونه شاهد عدم استفاده از کود) و عامل دوم دو گونه لوبیا شامل لوبیا قرمز (phaseolus vulgarize l.) رقم درخشان و لوبیا چشم بلبلی (vigna unguiculata l.) از ژنوتیپ 29005 بودند. کاربرد نانو کودهای زئولیت عامل دار شده باعث کاهش آب‌شویی نیترات از واحدهای آزمایشی (گلدان ها) شدند. در این میان، کود زئولیتی x3 توانست در مقایسه با کود اوره، آب‌شویی نیترات را 48 درصد کاهش دهد. مقدار نیتروژن خاک در گلدان حاوی کود x3، 0.115 قسمت در میلیون بود و در مقایسه با تیمار کود اوره 30 درصد حفظ و نگهداری این عنصر را درخاک بهبود بخشید. کود زئولیت x3 توانست باعث بهبود ویژگی های رشد در گیاه لوبیا شود. بر این اساس کود x3، موجب افزایش شاخص‌های کلروفیل، پروتئین و عملکرد دانه به‌ترتیب به‌میزان 44، 64 و 56 درصد در مقایسه با تیمار شاهد شد. به‌طورکلی کاربرد نانوزئولیت های عامل دار شده نقش مفیدی در کاهش آب‌شویی نیترات و بهبود خصوصیت های کمی و کیفی گیاه لوبیا دارد.

Evaluation the Effect of Functionalized Nano_Zeolite with Nitrogen on Nitrate Leaching in the Cultivation of bean cultivars Abstract

Excessive use of chemical fertilizers has caused contamination of soil as well as surface and groundwater resources. For this purpose, an experiment has been conducted to investigate the possibility of reducing surface water pollution with nitrate and also the effect of nitrogen on quantitative and qualitative characteristics of beans as a factorial based on completely randomized design (CRD) with four replications in Hamadan Agricultural and Natural Resources Research Center between 2013 and 2014. The first factor includes four types of nitrogen fertilizers, X1 (zeolite EN), X2 (zeolite AcAcEN), X3 (zeolite HED), X4 (urea fertilizer), and X0 (control sample no fertilizer use) and the second one involves two bean species, namely red beans (Phaseolus vulgarize L.) of Derakhshan cultivar and genotype 29005 of Cowpea (Vigna unguiculata L.). Applying functionalized zeolite nanofertilizers reduces nitrate leaching from the experimental units (pots). Meanwhile, zeolite X3 fertilizer is capable of reducing nitrate leaching by 48% in comparison with urea fertilizer. The amount of soil nitrogen in pots, containing X3 fertilizer, is 0.115 ppm and, compared to the urea fertilizer treatment, it improves this element’s maintenance in the soil by 30%. Accordingly, X3 fertilizer increases chlorophyll, protein, and grain yield by 44%, 64%, and 56%, respectively, in comparison with the control. In general, the application of functionalized nano zeolites has a beneficial role in reducing nitrate leaching and improving the quantitative and qualitative characteristics of bean plants.