تاثیر نیتروژن و دور آبیاری بر صفات کمی و پروتئین ژنوتیپ‌های ماش (vigna radiata l.) در شرایط عدم تثبیت نیتروژن

به‌منظور بررسی تاثیر نیتروژن و دور آبیاری بر صفات کمی و پروتئین ماش (vigna radiata l.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. عامل دور آبیاری در سه سطح شامل آبیاری به‌فاصله 10، 20 و 30 روز یک‏بار، کود نیتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف و مصرف 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و ژنوتیپ‌های ماش شامل لاین vc1973a و رقم پرتو بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه از تیمار دور آبیاری 30 روز همراه با مصرف 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کمترین عملکرد دانه از تیمار دور آبیاری 10 روز همراه با مصرف 100 کیلوگرم و عدم مصرف نیتروژن و همچنین دور آبیاری 20 روز همراه با عدم مصرف نیتروژن حاصل شد. عملکرد دانه در لاین vc1973a 72.52 درصد بیش از پرتو بود. بیشترین درصد پروتئین از دور آبیاری 30 روز و کم‌ترین آن از دور آبیاری 10 روز حاصل شد. با افزایش مصرف نیتروژن، درصد پروتئین افزایش اما میزان پرولین کاسته شد. افزایش فواصل آبیاری از 10 به 30 روز موجب افزایش میزان پرولین در ژنوتیپ‎های ماش شد. درصد پروتئین و میزان پرولین در رقم پرتو به‌ترتیب 9.49 و 29.66 درصد بیش از لاین vc1973a بود. درمجموع، اگرچه در بعضی صفات رقم پرتو برتر بود اما در بیشتر صفات لاین vc1973a بهتر از رقم پرتو بود و افزایش دور آبیاری و مصرف نیتروژن شرایط بهتری برای تولید ماش ایجاد کرد.

The effect of nitrogen and irrigation interval on quantity traits and protein of mung bean (Vigna radiata L.) genotypes under non fixation of nitrogen

In order to study the effect of nitrogen and irrigation interval on quantity traits and protein of mung bean (Vigna radiata L.), a factorial experiment based on randomized complete block design was conducted with three replications at research farm of Gonbad Kavous University during 2016. Interval irrigation factor was at three levels including irrigation each 10, 20 and 30day, nitrogen fertilizer in three levels of nonapplication and application of 50 and 100 kg per hectare and mung bean genotypes in two levels of VC1973A and Partov. The results showed that the highest grain yield was obtained from 30day irrigation interval with 100 and 50 kg per hectare nitrogen and the lowest grain yield was obtained from 10–day irrigation interval and 100 kg nitrogen/ha and nonapplication treatment and also 20–day irrigation interval and nonapplication of nitrogen/ha. Grain yield in VC1973A was 72.52% higher than partov gernotype. The highest protein percentage was obtained from irrigation interval of 30day and the lowest was obtained from 10day irrigation interval. With increasing of nitrogen consumption, protein percentage increased but proline decreased. Increasing of irrigation intervals from 10 to 30day increased the amount of proline in mung bean genotypes. Protein percentage and amount of proline in Partov was 9.49% and 29.66% more than VC1973A. In addition, although in some traits Partov was superior but in more traits especially grain yield VC1973A was better than Partov and increasing of interval irrigation and nitrogen consumption created better conditions for mung bean production.