اثر نیتروژن استارتر، متانول و کودهای زیستی بر عملکرد، گره‌زایی و طول دوره پر شدن عدس دیم

به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن استارتر، کاربرد متانول و کودهای زیستی بر گره زایی، طول دوره پرشدن و عملکرد عدس lens culinaris l. تحت شرایط دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه ای در اردبیل در سال زراعی 981397 اجرا شد. عامل های مورد بررسی شامل نیتروژن استارتر در سه سطح (بدون نیتروژن، کاربرد 25 و50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره)، کودهای زیستی در چهار سطح (عدم استفاده، کاربرد ریزوبیوم لگومینوزاروم، کاربرد میکوریز، کاربرد توام ریزوبیوم لگومینوزاروم با میکوریز) و کاربرد متانول در سه سطح (محلول‌پاشی با آب، کاربرد متانول 15 و 30 درصد حجمی) بودند. مقایسه میانگین ها نشان داد بیش‌ترین تعداد و وزن گره در بوته (به ترتیب12.72 عدد و 11.59 میلی گرم در بوته)، سرعت پرشدن دانه (1.45 میلی گرم در روز)، طول دوره و دوره موثر پرشدن دانه (به ترتیب 35.17 و 29.91 روز)، تعداد نیام در بوته (34.43) و عملکرد دانه (1530 کیلوگرم در هکتار) در کاربرد توام ریزوبیوم لگومینوزاروم با میکوریز، محلول پاشی30 درصد حجمی متانول و50 کیلوگرم نیتروژن استارتر در هکتار به دست آمد. تعداد گره، سرعت پرشدن دانه، دوره موثر پرشدن دانه و عملکرد دانه به ترتیب از افزایش 210، 25.64، 45.76 و 103 درصدی در مقایسه با عدم کاربرد کودهای زیستی، نیتروژن و عدم محلول پاشی با متانول برخوردار بود. براساس نتایج این بررسی کاربرد توام کودهای زیستی (میکوریز و ریزوبیوم) و محلول‌پاشی30 درصد حجمی متانول با 50 کیلوگرم نیتروژن استارتر در هکتار، می تواند در بهبود عملکرد عدس تحت شرایط دیم پیشنهاد شود.

Effects of Starter Nitrogen, Methanol and Bio fertilizers Application on Yield, Nodulation and Grain Filling Period of Rainfed Lentil

In order to study the effects of various rates of starter nitrogen, methanol, and bio fertilizers on nodulation, grain filling period, and yield of lentil (Lens culinaris L.) under rainfed condition, an experiment has been carried out as factorial based on randomized complete block design with three replications under field condition in Ardabil in 20182019. The factors include starter nitrogen in three levels (no nitrogen and N application of 25 and 50 kg/ha) by urea, bio fertilizers in four levels (without bio fertilizers, application of Rhizobium legominosarum, mycorrhiza and both application of mycorrhiza with Rhizobium legominosarum), application of methanol at three levels (foliar application with water and methanol applications of 15 and 30 volume percent). Means comparision show that the maximum  number and weight of nodules per plant (12.72 and 11.59 mg per plant, respectively), grain filling rate (1.45 mg/day), grain filling period and effective grain filling period (35.17 and 29.91 days, respectively), number of pod per plant (34.43), and grain yield (1530 kg/ha) have been obtained at both applications of mycorrhiza with Rhizobium legominosarum, foliar application of 30 volume percent of methanol, and 50 kg/ha of starter nitrogen. The treatments display an increase of about 210%, 25.64%, 45.76%, and 103% in the number of nodules per plant, grain filling rate, effective grain filling period, and grain yield, respectively, in comparison with the control (no application of nitrogen, methanol, and bio fertilizers). Based on the results from this study, both applications of bio fertilizers (mycorrhiza with Rhizobium legominosarum) and foliar application of 30 volume percent of methanol with 50 kg/ha starter nitrogen are recommended to improve grain yield of lentil under rainfed condition.