ارزیابی کاربرد فیتوهورمون‌های رشدی و غلظت‌های مختلف دودآب بر ویژگی‌های رشدی و عملکرد بیولوژیک گیاهان دارویی بادرنجبویه و ریحان

کشاورزان به طور سنتی از آتش و دود در بخش‌های مختلفی از کشاورزی استفاده می‌کنند. مطالعات متعددی نشان می‌دهد که ترکیبات بیواکتیو دود به عنوان خانواده جدید تنظیم کننده‌های رشد گیاهی شناخته می‌شوند. به منظور ارزیابی پتانسیل دودآب به عنوان یک فیتوهورمون بر ویژگی‌های رشدی و عملکرد بیولوژیک گیاهان دارویی ریحان و بادرنجبویه آزمایشی بصورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصافی با سه تکرار طی سال 1396 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه رازی اجرا شد. در این آزمایش هشت سطح محلول‌پاشی (شامل شاهد، غلظت‌های 1:5000، 1:1000، 1:500 و 1:100 دودآب (v/v) به همراه سایتوکینین، اکسین و جیبرلیک اسید هر یک با غلظت 50 میکرومولار) در پلات‌های اصلی و دو چین برداشت در پلات‌های فرعی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بیشترین ارتفاع تاج پوشش در گیاه ریحان و بادرنجبویه به ترتیب از تیمارهای جیبرلیک اسید و دودآب 1:500 (v/v) و بیشترین شاخص سطح برگ در هر دو گیاه از تیمار سایتوکینین حاصل شد. در نهایت بیشترین عملکرد زیست‌توده در گیاه ریحان و بادرنجبویه (به ترتیب 480.86 و 431.32 گرم در متر مربع) از غلظت 1:100 (v/v) دودآب حاصل شد که نسبت به شاهد به ترتیب 52 و 39 درصد افزایش داشته است. در این مطالعه کاربرد غلظت‌های بالای دودآب (1:100 و 1:500 (v/v)) مشابه با فیتوهورمون‌ها خصوصا سایتوکینین موجب بهبود ویژگی‌های رشدی و عملکرد بیولوژیک گیاهان شد.

Evaluation of growth phytohormones and different concentrations of plant derived smoke applications on growth characteristics and biological yield of medicinal plants Lemon balm (Melissa officinalis) and Basil (Ocimum basilicam)

Farmers have traditionally used fire and smoke in various parts of agriculture. Several studies have reported that smoke bioactive components acts as a new family of plant growth regulators. In order to evaluate and explore the potential of smokewater as a phytohormone on growth characteristics and biological yield of medicinal plants of basil and lemon balm an experiment was conducted as a split plot based on complete randomized block design with three replications. This experiment was conducted in research greenhouse of Razi University in 2017. In this study, eight factors were including four concentrations smokewater (included 1:5000, 1:1000, 1:500 and 1:100 (v/v)) accompanying with cytokinin, auxin and gibberellic acid (each of them with concentration 50 µM) and control were assigned to the main plots and two harvest stages were assigned to the sub plots. Results indicated that the gibberellic acid significantly increased basil canopy height in comparison to others treatments. While the maximum canopy height in lemon balm was obtained from smokewater at concentrations of 1:500 (v/v). Foliarapplication with cytokinin resulted in the highest leaf area index in both plants compared to control. Eventually the highest biomass yield in basil and lemon balm was obtained from smokewater at concentrations of 1:100 (v/v) that has increased by 52 and 39 percent, respectively, compared with control. In the current study applying high level of smokewater foliar (1:100 and 1:500 (v/v)) induced on growth characteristics and biological yield, similar to phytohormone treatments especially cytokinin.