واکنش قابلیت حیات بذرهای کلزا به تیمارهای پرایمینگ و شرایط خشک کردن بذرهای پرایم‌شده

به‌منظور بررسی تاثیر روش‌های خشک‌کردن (تیمارهای پسابیدگی)، تیمارهای شوک حرارتی و تنش اسمزی بر قابلیت حیات بذرهای پرایم‌شده‌ی ارقام کلزا، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 97-1396 انجام شد. در این مطالعه بذرهای سه رقم کلزا بانام‌های دی‌کاایکس‌پاور، تراپر و هایولا50، بلافاصله پس از پرایمینگ، در معرض تیمارهای مختلف پسابیدگی، شوک حرارتی و پتانسیل اسمزی قرار گرفتند. سپس به‌منظور بررسی قابلیت حیات بذرهای تیمار‌شده با روش‌های مختلف پرایمینگ و شرایط مختلف در مرحله‌ی خشک کردن بذرهای پرایم‌شده، در معرض آزمون زوال کنترل‌شده قرار گرفتند و درنهایت با استفاده از برازش مدل لجستیک سه پارامتره به داده‌های درصد جوانه‌زنی طی آزمون زوال کنترل‌شده؛ زمان کاهش جوانه‌زنی بذرها به 50 درصد محاسبه و به‌عنوان معیار مقایسه‌ی قابلیت حیات بذرها قرار گرفت. نتایج نشان داد پاسخ ارقام کلزا به تیمارهای مختلف، متفاوت بود. به‌طورکلی تیمارهای شوک حرارتی توانستند در رقم‌های دی‌کاایکس‌پاور و تراپر بسیار مفید واقع‌شده و منجر به افزایش قابلیت ماندگاری بذرها شوند. در مقابل تیمارهای تنش اسمزی اغلب دارای اثرات منفی بر ماندگاری بذرهای تمامی ارقام داشتند. همچنین پرایمینگ به روش اسموپرایمینگ و خشک‌کردن بذرها به‌روش آرام دارای اثرات منفی بیشتری نسبت به هیدروپرایمینگ و خشک‌کردن سریع بودند.

Rapeseed seed viability reaction to priming treatments and drying conditions of primed seeds

To investigate the effects of drying methods (desiccation treatment), heat shock and osmotic stress treatments on the viability of primed seeds from different rapeseed cultivars, an experiment was conducted in 20172018 at the Seed Research Laboratory of Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. In this study, seeds of three canola cultivars i.e. Dkxpower, Teraper and Hayola50, which had observed priming treatments, were exposed to desiccation, heat shock and osmotic stress treatments. Thereafter, to investigate the effects of different treatments, the treated seeds were subjected to controlled deterioration test. Finally, after fitting the threeparameter logistic model to germination percentage during controlled deterioration test, time for decrease of germination to 50% was Calculated and used as the criterion for comparing seed viability. Results showed that the response of rapeseed cultivars to different treatments were different. Also, priming methods and different treatments in drying phase of primed seeds, displayed different effects on seeds’ lifespan. In general, heat shock treatments were found efficient in Dkxpower and Traper cultivars as they increased seeds’ lifespan. In contrast, osmotic stress treatments often had negative effects on seed viability in all canola cultivars. Even, osmopriming and subsequent slow drying of primed seeds had more negative effects than hydroperiming associated with fast drying methods.