ارزیابی عملکرد، درصد اسانس و شاخص های سودمندی در کشت مخلوط ردیفی شنبلیله و مرزه

به‌منظور بررسی اثر الگوهای مختلف کشت بر عملکرد و اسانس شنبلیله و مرزه در کشت مخلوط و همچنین ارزیابی سودمندی زراعی و اقتصادی آن، آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در سال 1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل الگوهای کشت با نسبت‌های 1:1، 2:1، 1:2، 2:2، 3:1، 1:3 (مرزه : شنبلیله) و کشت خالص شنبلیله و مرزه بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه شنبلیله در کشت خالص به‌طور معنی‌داری بیش‌تر از تیمارهای کشت مخلوط بود. بیشترین درصد پروتئین دانه شنبلیله، عملکرد زیست‌توده مرزه، درصد اسانس و عملکرد اسانس مرزه از کشت 50 درصد مرزه+ 50 درصد شنبلیله حاصل شد. بالاترین عملکرد اسانس شنبلیله مربوط به کشت خالص بود که اختلاف معنی‌داری با کشت مخلوط با الگوی کشت 25 درصد مرزه+ 75 درصد شنبلیله نداشت. در بین تیمارهای کشت مخلوط، بیشترین مقدار سودمندی کشت مخلوط (29/1) از الگوی کشت 25 درصد مرزه+ 75 درصد شنبلیله به‌دست آمد. بالاترین نسبت برابری زمین (94/1) در کشت 50 درصد مرزه+ 50 درصد شنبلیله بود که نشاندهنده 94 درصد افزایش سودمندی زراعی نسبت به کشت خالص است. با توجه به عملکرد و شاخص‌های سودمندی زراعی و اقتصادی محاسبه شده به نظر می‌رسد که الگوی کشت 50 درصد مرزه+ 50 درصد شنبلیله می‌تواند در افزایش درآمد اقتصادی و بهره‌وری استفاده از زمین‌های کشاورزی به‌طور قابل ملاحظه‌ای موثر باشد.

Evaluation of Yield, Essential Oil percentage and Advantage Indices in Fenugreek and Savory Intercropping ratios

To investigate the effects of different intercropping arrangement on fenugreek and savory yield and essential oil. An experiment based on randomized complete block design (RCBD) was conducted with three replications. Treatments included different row intercropping systems; 1+1, 1+2, 2+1, 2+2, 1+3, 3+1 (savory+fenugreek) and sole cropping fenugreek and savory. Results revealed that fenugreek yield in sole cropping is significantly higher than that of intercropping system. The highest percentage of fenugreek grain protein, savory dry weight, savory essential oil percentage and essential oil yield was obtained in 1 row savory+1 row fenugreek. The highest fenugreek essential oil yield was achieved in sole cropping and 1 row savory+3 row fenugreek. Among the used intercropping treatments, the highest intercropping advantage (IA) (1.29) was obtained in 1 row savory+3 row fenugreek. The maximum land equivalent ratio (LER) values (1.94) was obtained in 1 row savory+1 row fenugreek, indicating yield improvement in intercropping systems by 94 percent as compared with sole cropping. According to the yield and agronomic and economic benefits, it seems that 1 row savory+1 row fenugreek is suitable for increasing the income of farmers and land use efficiency.