ارزیابی قابلیت زینتی برخی گونه‌های جنس allium بومی ایران در شرایط آب‌وهوایی خرم‌آباد

به‌منظور بررسی سازگاری و ارزیابی قابلیت زینتی برخی گونه‌های آلیوم (allium spp) بومی ایران در شرایط آب‌وهوایی خرم‌آباد پژوهشی در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان طی 94-1393 انجام گرفت. آزمایش بر اساس طرحی کاملاً تصادفی با 21 تیمار (گونه مکان) در سه تکرار انجام شد. طی رشد، سازگاری و ویژگی‌های فنولوژیکی و مورفولوژیکی اندازه‌گیری و ثبت شد. تجزیه واریانس ویژگی‌های مورد مطالعه نشان داد که اختلاف آماری معنا‌داری (0.01≥p) در تمامی ویژگی‌ها وجود دارد که نشان‌دهنده تنوع ژنتیکی در گونه‌های مورد مطالعه است. برای تعیین قابلیت زینتی گونه‌های مورد مطالعه از تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به مولفه‌های اصلی استفاده و ویژگی‌های مهم از نظر زینتی مانند ارتفاع ساقه گل‏دهنده، قطر گل‌آذین، دوام گل روی بوته و رنگ گل بررسی شد. بر مبنای دو مولفه اول و دوم که 54 درصد از تغییرات موجود بین داده‎ها را توجیه می‌کند، بای‎پلات مربوط رسم گردید. در فضای بای‌پلات و کلاستر ترسیم‌شده ژنوتیپ‌ها در گروه‌های مشخصی قرارگرفت که مرتبط با ارزش زینتی ژنوتیپ‌ها بود. بر اساس نتایج، گونه allium iranicum جمع‎آوری‌شده از منطقه دیزین البرز با قطر گل‌آذین بزرگ (63.28 میلی‌متر)، رنگ گل زیبا (بنفش) و سبزبودن در زمستان و گونه allium oschaninii جمع‎آوری‌شده از منطقه چناران خراسان با عمر بالای گل روی بوته (54 روز)، شکلی زیبا، ارتفاع زیاد ساقه گل‏دهنده (95 سانتی‌متر) گونه‌های دارای قابلیت زینتی و رشد مناسب شناسایی شدد.

Evaluation of ornamental potential of some Iranian Allium species under climatic conditions of khorramabad

In order to evaluate the adaptation and ornamental potential of Allium spp endemic to Iran, an experiment was conducted in Agricultural Research Station of Lorestan University under Khorramabad climatic conditions during 20142015. A completely randomized design was used for the experiment with 21 treatments (specieslocation) with three replications. Phonological and morphological characteristic at growth stage was recorded. Analysis of variance showed significant (p<0.01) differences among species on all traits indicating genetic diversity of the studied species. Cluster analysis and principle component analysis were used to assess the ornamental potential of the studied species and the most important ornamental characteristics i.e. scape length, the diameter of the inflorescence, flower longevity and flower color were evaluated. Biplot were depicted on the basis of both the first and second component that showed 54% of variations. In the biplot and cluster analyses, the species were placed into distinct groups associated with their potential ornamental value. According to the results, Allium iranicum collected from the AlborzDizin with large inflorescence (63.28 mm), beautiful flower color (purple) and being green in winter, and Allium oschaninii species collected from KhorasanChenaran with great flower longevity (54 d), beautiful form and large scape length (95 cm) were identified as good potent ornamental species.