اثر محلول پاشی نانوذرات دی اکسید تیتانیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد اکوتیپ های مختلف زیره سبز تحت تنش خشکی

به منظور بررسی اثر محلول پاشی نانوذرات دی اکسید تیتانیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد تعدادی از اکوتیپ های زیره سبز تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‏صورت کرت های دوبارخردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران واقع در شهرستان پاکدشت در سال زراعی94-1393به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش آبی در سه سطح (آبیاری کامل درحد ظرفیت زراعی مزرعه در تمام فصل رشد، تنش درحد 40 درصد ظرفیت زراعی درمرحله ی رشد رویشی و تنش درحد 40درصد ظرفیت زراعی در مرحله ی رشد زایشی گیاه)، محلول پاشی نانوذرات دی‌اکسیدتیتانیوم در سه سطح (صفر، 0.015 درصد و 0.03 درصد) و اکوتیپ های منتخب زیرهسبز از نه منطقه بودند. بر اساس این نتایج بیشترین عملکرد دانه را اکوتیپ اردکان یزد در شرایط آبیاری کامل و محلول پاشی نانوذرات با غلظت 0.03 درصد با میانگین 194.05 گرم در مترمربع به‏دست آورد. در تنش مرحله زایشی بالاترین عملکرد دانه مربوط به اکوتیپ مانه خراسان شمالی در تیمار محلول پاشی 0.015 درصد با میانگین 89.45 گرم در مترمربع بود که نسبت به تیمار شاهد (عدم محلول پاشی) در همین شرایط 16درصد افزایش داشت. بین اکوتیپ ها نیز از نظر نوع واکنش به شرایط تنش خشکی اختلاف معنی داری در سطح یک درصد مشاهده گردید. بر اساس نتایج به‌دست آمده استفاده از محلول پاشی نانوذرات دی اکسیدتیتانیوم با غلظت0.03 درصد توانست از آثار منفی تنش خشکی بکاهد و از افت شدید عملکرد دانه جلوگیری کند.