اثر اندازه بذر بر عملکرد، ویژگی‏های زراعی و تحمل به تنش خشکی نخود

اندازه بذر به‏عنوان یکی از ویژگی‏های مهم و موثر بر عملکرد دانه و رشد و نمو در اغلب گیاهان زراعی، نقش شناخته شده‌ای دارد. به منظور مطالعه تاثیر اندازه بذر ژنوتیپ‌های نخود بر تحمل خشکی، آزمایشی با استفاده از طرح دوبار خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی و طی سه سال زراعی (1392-1389) انجام شد. سطوح تنش خشکی شامل یک‌بار آبیاری بلافاصله پس از کاشت، دوبار آبیاری و سه بار آبیاری هرکدام به فاصله یک‌ماه پس از کاشت در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌ها شامل آرمان، آزاد، ilc 482 و یک توده بومی ترکیه در کرت‌های اصلی دوم و سه اندازه بذر(درشت با قطر بیش از هشت میلی‌متر، متوسط با قطر شش تا هشت میلی‌متر و ریز با قطر کمتر از شش میلی‌متر) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. تاریخ گلدهی و رسیدن، طول دوره پر شدن دانه، قدرت رشد در شروع گلدهی و رسیدن، ارتفاع بوته، وزن صد دانه، شاخص برداشت، عملکرد زیست توده و دانه تجزیه و تحلیل گردید. با استفاده از شاخص‌های مختلف تحمل به تنش خشکی (ssi،sti،tol،mp و gmp) و از روی عملکرد و نیز روش رتبه‌بندی صفات، میزان تحمل به تنش در اندازه‌های متفاوت بذر و ژنوتیپ‌های آزمایشی برآورد شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه متعلق به بذوری با اندازه متوسط و درشت (900 کیلوگرم در هکتار) بود. جمع‌بندی نتایج بر اساس رتبه‌بندی صفات و شاخص‌های تحمل به تنش نشان داد که رقم آزاد متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ آزمایشی به تنش خشکی بود. همچنین بذور با اندازه ریز در برابر تنش خشکی حساس‌تر و بذور درشت مقاوم‌تر بودند.