سیر تکوین نظریه خلع درفقه امامیه

دراین نوشتار سعی شده، با نگرشی دقیق به روند تاریخی «خلع» در دو فراز قبل از اسلام در عربستان و بعد از اسلام، چگونگی آفرینش نظریه‌های پی‌درپی و تکوین «نهاد خلع» به شکل کنونی را که پشتوانه قانون‌گذاری ایران قرارگرفته، به دست آوریم.در ضمن بیان دیدگاه‌های فقها به دو جریان فکری در حوزه‌ی انحلال نکاح از ناحیه زوجه برخوردیم که نشانگر جرقه‌ی فکر جدیدی در این نهاد حقوقی و فاصله‌گیری از نظرگاه فقهای متقدم (ابن بابویه، شیخ صدوق، سید مرتضی) بود.اولین فکر با عنوان «وجوب خلع»، توسط ابوالصلاح حلبی پایه‌گذاری و توسط علامه حلی مستدل گردید، اما دیدگاه‌های آنان در این زمینه مجرای جریان انحرافی شد و «خلع» از ابتدای این دوره به پیروی از سلار، از اقسام طلاق و از جانب زوج قرار گرفت و مبدع ایده دوم با نام «خلع معوض» شهید ثانی و سپس میرزای قمی بود، پس از استخراج این دو نظریه، به نظر می‌رسد می‌توان، با الهام از دیدگاه فقهای متقدم، در «نهاد خلع کنونی» بازنگری کرده و نظریه‌ی نوینی را پایه‌گذاری کرد.