مشتری‌انگاریِ زوج در احادیث باب نکاح و پیامد‌های آن در آرای فقهای امامیه

تعابیر احادیث شیعی دربارهٔ نکاح و زوج متفاوت است. در برخی احادیث از نکاح به بیع تعبیر شده و زوجْ مشتری انگاشته شده است. این نوشتار با هدف تحلیل دلالتِ هفت حدیث، درباره مشتری‌انگاری زوج و پیامد‌های آن در آرای فقهای امامیه، فارغ از ضعف یا قوت سند، فراهم آمده است. دو پرسش اصلی به این قرار است: آیا مشتری‌انگاری زوج در احادیث شیعی بر آرای فقهای امامیه تاثیر گذاشته است؟ اطلاق لفظ مشتری بر زوج، در عبارت «یشتریها باغلی الثّمن»، اطلاق حقیقی است؟ نویسنده در پژوهشی توصیفی‌تحلیلی به این پاسخ‌ها دست یافته است که ظهور اولیهٔ احادیث، مُشعر به معاوضی‌بودنِ عقد نکاح و مشتری‌بودنِ زوج است. این ظهور در برخی از آرای فقها تاثیر گذاشته و فروعات فقهی‌ای چون: جواز نگاه مرد در خواستگاری، حق حبس زوجه و ... را درپی داشته است. ازنظرِ نویسنده، نکاح بیع نیست و زوج نیز مشتری حقیقی نیست و تعهدات مالی زوج، از قبیل مَهریه، جنبه‌ای فرعی در عقد نکاح است و تعابیری ازقبیل «یَشتریها بِاغلی الثّمن» و «مُستام» و «لِانّ المراةَ بائعةٌ نفسَها» در احادیث، جنبهٔ استعاری دارد.

considering the couple as a client in hadiths about marriage and its consequences according to the opinions of imami jurists

there are different interpretations of shia hadiths about marriage and couple. in some hadiths, marriage is interpreted as sale and the couple is considered as a customer.this article is prepared with the aim of analyzing the implications of seven hadiths about considering the couple  as a customer and its consequences in the opinion of imami  jurists, regardless of the strength or weakness of the chain of transmission. the two main questions are as follows: has considering the couple  as a customer  in the shia hadiths influenced the opinions of imami  jurists? is the application  of the word customer& for a couple in the phrase he perchase her for the highest price   a real application? in a descriptive and analytical research, the author has found these answers that the early emergence of hadiths suggests that  the marriage contract should be an exchange and  the couple should be a customer.this apparent indication has influenced some opinions of jurists, and has resulted in jurisprudential issues such as: the permissibility of man’s  looking  in proposing ceremony, the right to imprison the wife, etc.  according to the author, marriage is not a sale, and the husband is not a real customer, and the financial obligations of the couple, such as dowry, are a secondary aspect of the marriage contract, and comments such as he perchase her for the highest price and hired as  amother and because the woman is the seller of soul  in the hadiths are  metaphors.