بازکاوی معناشناختیِ اصل مثبت

اصل مثبِت، بحثی اصولی با کارکرد‌های فراوان است که قریب به اتفاق اصولیان متاخر آن را در ضمن تنبیهات اصل استصحاب مطرح کرده و راجع به حجیت آن اختلاف‌نظر دارند. مستصحب می‌تواند با خود، لازم، ملازم و ملزومی غیرشرعی (عقلی یا عادی) داشته باشد که اثبات هریک از این امورِ خارجی برای آن، در گرو حجیت اصل مثبت است. دیدگاه معارض حجیت اصل مثبت بر این باور است که تنها امور شرعی بی‌واسطه می‌توانند بر مستصحب مترتب شوند.اصولیان حتی در تعریف اصل مثبت با یکدیگر هم‌داستان نیستند؛ ازاین‌رو ضروری است پیش از هرگونه بحثی پیرامون حجیت اصل مثبت، نخست حدود مفهومی آن به‌طور دقیق مشخص و پس از راستی‌آزماییِ مهم‌ترین تعاریف موجود در این زمینه، تعریفی جامع از اصل مزبور ارائه شود.این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی به این یافته‌ها دست می‌یابد که اولاً در کنار وسائط عقلی و عادی، واسطهٔ اتفاقی نیز می‌تواند در زمرهٔ مثبَتات استصحاب قرار گیرد؛ ثانیاً در جریان اصل مثبت، مستصحب علاوه بر موضوع، می‌تواند حکم، اعم از تکلیفی و وضعی باشد؛ ثالثاً جریان اصل مثبت اساساً اختصاصی به استصحاب ندارد و این اصل می‌تواند در سایر اصول غیرلفظی نیز جریان یابد.

Semantic analysis of the mosbet principle( a practical principle that has a shari’ah effect through normal or rational things)

The mosbet principle is an usuli debate with many functions, which most of the late usulists have raised in the considerations of the principle of estes’hab, and they have disagreed about its validity. mostashab can have nonShari’ah (rational or normal) requirements with it, which proving  each of these external matters depends on the validity of the mosbet principle. The opposing point of view of the validity of mosbet principle ​​is that only direct Shari’ah matters can apply to mostahab.Usulists do not even agree with each other in defining the mosbet principle; Therefore, before any discussion about the validity of the mosbet principle, it is necessary to define its conceptual limits precisely and after verifying the most important definitions in this field, a comprehensive definition of the said principle should be provided. Using the analytical method, this research achieves these findings that firstly, along with rational and normal media, accidental media can also be included among the mosbets of mostashab; Secondly, in the process of the mosbet principle, in addition to the subject, mostas’hab can be a ruling, both taklifi and vaz’iee; Thirdly, the application of the mosbet principle is basically not exclusive to estes’hab, and this principle can apply to other nonverbal principles as well.