ارزیابی علمی طبیعت‌گرایی هستی‌شناختی با تکیه بر ذات‌گرایی برایان الیس

از منظر طبیعت‌گرایی هستی‌شناختی، وجود علت فراطبیعی برای جهان، در تقابل با علم است و اساساً جهان از چنین علتی بی‌نیاز است. ازنظرِ طبیعت‌گراییِ روش‌شناختی نیز علم و روش آن موفق‌ترین راهبرد و روش برای فهم ساختار جهان و روابط علّی حاکم بر آن است. با نگاه به موضوع از منظر فلسفهٔ نظری که متعلقی جز جهان خارج ندارد، در می‌یابیم که علم در حیطهٔ روشی خود سهمی محدود در تبیین طبیعیت دارد و اگر یافته‌های تجربیِ برآمده از آن در تعامل با مبانی متافیزیکی علم نباشد، نمی‌تواند نظریات قاطعی در تبیین جهان ارائه دهد و در عرصهٔ هستی‌شناختی نیز تهی است. به نظر می‌رسد با درنظرگرفتن پیوند علم و متافیزیک می‌توان در راستای دفاع از خداباوری –به‌مثابهٔ عنصر مکمل تبیین نظام هستی- از الهیات فلسفی بهره‌ جُست و ورود علم به حیطهٔ هستی‌شناسی را امری غیرعلمی و مغالطه‌آمیز دانست. «الیس» با نظر بر ذات‌گرایی در علم بر این باورِ واقع‌بینانه است که موجودات به جای اینکه بی‌خاصیت باشند، قوا و استعداد‌هایی دارند که ذات و خواص ذاتی آن‌ها را تشکیل می‌دهند و سرشت آن‌ها را فعال و پرخاصیت می‌سازند. از این ره‌آورد روشن می‌شود که طبیعت‌گرایی به‌مثابهٔ روشی در فهم طبیعت مادی، ارزشمند است، بدون اینکه با علت ماورائی در تقابل باشد. طبیعت‌گراییِ روش‌شناختی، تلازمی با طبیعت‌گراییِ هستی‌شناختی ندارد و آنچه این دو را به هم نزدیک می‌‌کند مبانی متافیزیکی علم است که به‌تنهایی در الهیات و تبیین هستی‌شناختی طبیعت راه‌گشاست. در مجموع، ذات‌گرایی جدید با برقراری تلازم بین خواص ذاتی و هستی اشیا، بنیانی عینی و واقعی بر اثبات مبانی متافیزیکی علم بنا می‌کند تا الهیات نیز از آن راهی در خداباوری بگشاید.

scientific assessment of ontological naturalism based on brian ellis’s essentialism

according to ontological naturalism, the existence of an incorporeal cause for the world is in conflict with science, and basically the world does not need such a cause. according to methodological naturalism, too, scientific method is the most successful method for understanding the structure of the world and the causal relationships governing it. looking at the issue from the perspective of theoretical philosophy, which does not belong to anything other than the outer world, we find that science has a limited share in the explanation of nature in terms of its method, and if the empirical findings arising from it are not in interaction with the metaphysical foundations of science, then it cannot have decisive theories in the explanation of the world and has nothing to say in the ontological issues. it seems that by considering the link between science and metaphysics, one can use philosophical theology in order to defend the belief in god as a complementary element in the explanation of the world of existence, and the use of science in the realm of ontology is considered unscientific and fallacious. regarding essentialism in science, ellis believes realistically that instead of lacking properties, creatures have powers and capacities that make up their essence and inherent properties and make their nature active and full of properties. it can be concluded that naturalism is valuable as a way of understanding material nature, without being in conflict with the transcendental and incorporeal cause. methodological naturalism does not necessarily correlate with ontological naturalism, and what brings these two closer together is the metaphysical foundations of science, which alone is efficient in theology and the ontological explanation of nature. in sum, new essentialism establishes a connection between the inherent properties and the existence of things, and builds an objective and real foundation on the proof of the metaphysical foundations of science, from which theology can open a way to prove the belief in god.