تحلیل انتقادی مبنای وحی‌شناختی دیدگاه حیرت‌آفرینی زبان قرآن

از بنیادی‌ترین ملاکات جدی در اعتبارسنجی یک دیدگاه، مطالعۀ انتقادی نمودهای معرفتی بیرونی و بازکاوی مبانی و زیرساخت‌های بنیادین فکری آن است. مبنای وحی‌شناختی، یکی از مبانی مهم و سزامند کاوش در حوزۀ حیرت‌آفرین‌انگاری زبان قرآن است. این نوشتار می‌کوشد با کاربست ملاحضات دقیق عقلی، مبنای یادشده را تحلیل انتقادی کند و بدین طریق، سستی دیدگاه حیرت‌آفرینی زبان قرآن را به اثبات برساند. روش پژوهش این مقاله اسنادی و تحلیلی است و یافته‌های تحقیق حاکی از این است که مبنای وحی‌شناختی دیدگاه حیرت‌آفرینی زبان قرآن دچار چالش‌های جدی بسیاری است؛ برای نمونه، نخست، از حیث تبارشناسی، هم‌آوا با نگرش شلایر ماخر است. دوم دیگر، از لحاظ هویت، وحی و تجربۀ دینی دو حقیقت متمایزند. سوم دیگر، از نظر تاثیرپذیری از فرهنگ زمانه، مدعایی مطرود است. چهارم دیگر، از جهت تغییرناپذیری مفاهیم، امری غیرتاریخمند و جاودان است. بدین‌سان، دیدگاه حیرت‌آفرینی زبان قرآن مبتنی بر مبنایی مخدوش و مردود پدید آمده است.

a critical analysis of the revelationological basis of the view of mysterious language of qur’an

one of the most main and serious criteria in validating a perspective is the critical study of external epistemic manifestations and the re-examination of its fundamental intellectual principles. the revelationological basis is one of the important bases of the view that considers the language of the qur’an as mysterious and hence, astonishing. this article tries to critically analyze the above-mentioned basis by applying precise intellectual considerations and, in this way, prove the weakness of that viewpoint. the research method of this article is analytical, using library sources. the findings of the research indicate that the basis considered for revelation in this view is posed to several serious challenges, some of which are as follows: first, in terms of background, it is consistent with schleiermacher’s attitude. second, in terms of nature, revelation and religious experience are two distinct truths. third, the claim that the qur’an was influenced by the culture of its time is a rejected claim. fourth, in terms of immutability of concepts, qur’an is eternal and non-historical. therefore, this viewpoint about the language of the qur’an is based on a distorted and rejected ground.