بازشناسی مولفه های هویت بخش معماری در روند جهانی شدن و تبیین هویت معماری اسلامی در مواجهه با این عصر (با نگرش به تحلیل عناصر هویتی مسجد الحرام و حرم حضرت امام رضا (ع))

معماری اسلامی، معماری سراسر حکمت است که به شناسایی و درکی عمیق نیاز دارد تا شناسانده شود و برای سرزمین های دیگر شناسنامه ای حکیمانه و هویت مند باشد. در گذر زمان و در ف رآیند جهانی سازی، ساختار و سیمایشهرهای اسلامی ازجمله معماری آن طی دهه های اخیر دچار چالش ها و تحولات شگرفی شده است. یکی از مهمترین این چالش ها، بحران هویت به ویژه در هویت معماری اسلامی است. هدف اصلی این پژوهش در مرحلهاول شناسایی و تحلیل عناصر هویتی و آسیب پذیر معماری در روند جهانی شدن و در مرحله دوم بررسی و تحلیل ترجیحات مردمی از عناصر هویت معماری اسلامی پیرامون دو حرم مقدس (مسجدالحرام در شهر مکه معظمه،حرم حضرت امام رضا(ع) در شهر مشهد مقدس)، با استفاده از آزمون بصری و دسته بندی کیفی است. از این رو، سوالات اصلی عبارت اند از: حوزه جهانی شدن چگونه و بر چه عناصری از هویت معماری تاثیر میگذارد؟ و در روند جهانی شدن، عناصر هویت بخش معماری از دیدگاه نظریه پردازان معاصر به چه میزان در ترجیحات مردمی به لحاظهویت بخشی اماکن اسلامی نزدیک است؟ با تفکیک مقوله جهانی شدن و تبیین ریشه های بحران هویتی در عصر جهانی شدن میتوان اذعان نمود که فرآیند جهانی شدن حوزه معماری را به طور مستقیم تحت نفوذ قرار داده است.بدین جهت که فرآیند جهانی شدن از طریق نفوذپذیر ساختن مرزها و بازسازی مکان و زمان و از سویی دیگر گسترش چشمگیر فضای فرهنگی که منابع لازم هویت ساز معماری می باشند را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار داده و تا حدود بسیار زیادی متحول نموده است. از این رو، مقاومت در برابر مولفه های تحول یافته منجر به انزوا و بحران هویت خواهد شد. نتایج بررسی و تحلیل عناصر هویتی از دیدگاه نظریه پردازان معاصر نشان میدهد، هویت معماری ارتباط عمیقی با هویت کاربران خود دارد. این ارتباط در بستر مکان، زمان و فرهنگی شکل گرفته که بر مبنای آن یک بنا منطبق بر نیازهای انسان، روح زمان و فرهنگ تشکل یافته است که با بررسی و تحلیل عناصر هویتی از دیدگاه ترجیحات مردمی نسبت به دو حرم مقدس نیز این موضوع روشن می گردد.