بازخوانی مولفه‌های اتمسفر معماری با محوریت هم‌افزایی نور روز (نمونه موردی: معماری مساجد مجموعه آرامگاه شیخ جام)

اتمسفر معماری، کیفیتی منحصربه ‌فرد از فضاست که با خلق یک پس‌زمینه زیبا برای زندگی روزمره، ماندن در فضا را مداومتر، بیادماندنی و لذتبخش می‌کند. اتمسفر با القای حیات به فضا از کرختی آن می‌کاهد. ایجاد و کنترل آن از همان گامهای اولیه معماری شکل ‌می‌گیرد اما متاسفانه خلاء آن در روند آموزش و طراحی بسیار مشهود است. بمنظور دستیابی به روش خلق معماری سرزنده با اهداف از قبل تعیین‌شده، این مقاله سطح تعامل هم‌افزایی شاخصه‌های اتمسفر معماری و بطور نمونه تاثیر مهمترین معیار شکل‌دهنده آن یعنی نور بر دیگر معیارها را مطالعه‌می‌کند. در خصوص اتمسفر معماری و نور، تاثیرات و رده‌های سینرژیکی(همافزایی) که می‌تواند اعمال‌گردد، بررسی‌شده‌است. بمنظور کنترل نتایج سه مسجد نسبتا مشابه از مجموعه شیخ جام مورد تحلیل میدانی قرارگرفتند. چراکه مساجد بعنوان خانه‌های نور مطرح شده‌اند. این تحقیق ازنوع کاربردی و بر مبنای پژوهش فلسفی-تفسیری به روش توصیفی-تحلیلی-پیمایشی، براساس اطلاعات اسنادی و پیمایشی انجام‌شده‌است. پرسش‌نامه طبق ‌طیف ‌لیکرت تنظیم و براساس تعداد فرمول کوکران بین مراجعین ارایه گردید ، داده با استفاده از روشها و نرم‌افزارهای آماری تحلیل و بررسی صورت‌گرفت. بنا به نتایج پژوهش می‌توان‌گفت نور روز با هم‌افزایی بر دیگر معیارهای اتمسفر بنا در الحاق حس‌وحالهای متفاوت قدرتمند عمل‌می‌کند. شاخصه فیزیکی نور با میزان تاثیر بیشتر بر کیفیتهای ثابت و شاخصه معنایی آن بر کیفیت های متغیر اتمسفر فضا تاثیرمی‌گذارند. همچنین متقابلاکالبد معماری ، ابژه‌های اطراف و تعامل میان داخل و خارج به ترتیب با بیشترین ‌تاثیرپذیری از نور بر کلیت اتمسفر فضا موثرند.