بررسی و تحلیل تاثیر عوامل محیطی درشکل ‌گیری و پراکنش استقرارهای عصرمفرغ حوزه سرخس

عوامل زیست محیطی نقش موثری در ایجاد استقرارهای انسانی در هر دوره زمانی دارند. این تاثیرات را می‌توان بر جذب و دفع گروه‌های انسانی، نوع و شکل سکونتگاه‌ها و محوطه‌های استقراری مشاهده نمود. حوزه سرخس در شمال شرق خراسان از مناطقی از ایران است که به دلیل کمبود پژوهش‌های باستان‌شناختی درخصوص چشم انداز زیستی و فرهنگی آن، ابهامات و پرسش‌های بسیاری مطرح است. در پنجاه سال اخیر، این حوزه مورد مطالعات میدانی هیئت‌های مختلف قرار گرفته است و چندین محوطه از دوران مفرغ در این منطقه شناسایی شده است. در این مطالعه پرسش اصلی این است که مهم‌ترین عوامل محیطی تعیین کننده در شکل‌گیری استقرارهای دوره مفرغ این حوزه کدامند؟ هدف اصلی جستار پیش رو مطالعه زمین‌سیمای حوزه سرخس و تحلیل تاثیر عوامل محیطی درشکل‌گیری و پراکنش استقرارهای عصرمفرغ این حوزه است. در این پژوهش 8 محوطه شناسایی شده هزاره سوم و دوم پیش از میلاد این حوزه با روش توصیفی - تحلیلی، با استفاده از نرم افزار arc gis نسبت به متغیرهای طبیعی بررسی شده است. تحلیل یافته‌ها نمایان ساخته است که این حوزه در عصر مفرغ دربرگیرنده استقرارهایی است که تابع جریان‌های آبی و دیگر عوامل جغرافیایی مانند تراس و رسوبات رسی بوده‌اند. در عصرمفرغ استقرارهای با نهشته‌های اندک در نزدیکی منابع آبی آبراهه‌ها ایجاد شده‌اند. این محوطه‌ها غالبا در محدوده ارتفاعی پایین واقع شده‌اند و در دوره مفرغ تامین معیشت این حوزه باتوجه به سنجش ارتفاعی و تحلیل جنس خاک این محدوده احتمالا بر پایه دام‌داری بوده است و کشاورزی به صورت محدود صورت گرفته است.