بررسی اثرات توسعه گردشگری بر تحولات اجتماعی-فرهنگی مقصدهای روستایی (مطالعه موردی: روستاهای مقصد گردشگری شهرستان چناران)

امروزه توجه به عرصه فرهنگی و اجتماعی گردشگری، ضرورتی انکارناپذیر است، زیرا گردشگر و میزبان با دو فرهنگ متفاوت با یکدیگر در تعامل قرار می‌گیرند که این اختلاف فرهنگ‌ها، تاثیراتی را بر پایداری هر دو جامعه موجب می‌شود. هدف این مطالعه بررسی اثرات توسعه گردشگری بر تحولات اجتماعی-فرهنگی روستاهای مقصد گردشگری شهرستان چناران است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش‌شناسی، توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای روستایی است که با استفاده از فرمول کوکران و سطح خطای (0.06)، 252 نفر (با محوریت یک عضو از هر خانوار) از 11 روستای گردشگرپذیر شهرستان چناران به‌عنوان نمونه تعیین شده است. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از آزمون‌های t تک نمونه‌ای، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته‌اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که به‌طورکلی توسعه گردشگری بیشتر باعث تحولات مثبت اجتماعی-فرهنگی در روستاهای مقصد گردشگری شده است تا تحولات منفی. لازم به ذکر است مهم‌ترین تحولات مثبت اجتماعی-فرهنگی توسعه گردشگری شامل شناخته‌تر شدن روستا با میانگین 3.60 و افزایش مبادلات و پیوستگی فرهنگی با میانگین 3.33 است و در زمینه تحولات منفی نیز، بیشترین تحولات در زمینه افزایش هزینه‌های زندگی با میانگین 2.91 و تغییر زبان و گویش مردم محلی با میانگین 2.80 رخ داده است. بیشترین تحولات مثبت در روستای رادکان با میانگین 3.63 و بیشترین تحولات منفی در روستای اخلمدعلیا با میانگین 3.25 رخ داده است. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که توسعه گردشگری بر تحولات مثبت و منفی اجتماعی-فرهنگی در منطقه مورد مطالعه دارای اثرگذاری بالایی است.

The effects of tourism development on sociocultural changes in rural destinations (Case Study: Tourism Villages in Chenaran County)

Today, attention to the cultural and social aspects of tourism is an indispensable necessity. Because the tourist and the host interact with two different cultures, the differences between cultures have implications for the sustainability of both societies. Therefore, the purpose of this study was to investigate the effects of tourism development on sociocultural developments in tourism destinations in Chenaran County. The purpose of this study is applied and the methodology is descriptiveanalytical. The statistical population of the research includes rural households. Using Cochran formula and error level (0.06), 252 people (with one member from each household) from 11 tourist villages of Chenaran county have been determined as sample. The data were analyzed using onesample ttest, Pearson correlation, and linear regression. The results showed that tourism development in general has caused more positive sociocultural changes in tourism destinations than negative ones. It should be noted that the most significant positive sociocultural developments in tourism development include increasing the popularity of the village by an average of 3.60 and enhancing exchanges and cultural connectivity by an average of 3.33. In terms of negative developments, the highest increase was in the cost of living averaging 2.91 and the change in the language and dialect of the locals averaging 2.80. Also, the most positive developments occurred in Radkan village with an average of 3.63 and the highest negative ones occurred in Akhladulia village with an average of 3.25. Regression results also showed that tourism development has a positive impact on positive and negative sociocultural developments in the area.Keywords: tourism development, rural tourism, sociocultural developments, Chenaran county