شناسایی پهنه های مستعد ساختمان‌های مسکونی بلندمرتبه و هم سنجی معماری برج های موجود (مطالعه موردی: منطقه 1 شهرداری مشهد)

بلندمرتبه‌سازی به‌عنوان یکی از روش های ساخت شهرهای فشرده، برای استفاده حداکثر از فضا و منابع محدود، بسیار موردتوجه مدیران شهری قرار گرفته است، اما عدم توجه به معیارها و ضوابط لازم برای مکان‌یابی صحیح این ساختمان ها می تواند باعث بروز مشکلات متعددی در مناطق شهری و آینده شهرها گردد. پژوهش حاضر تلاش می نماید تا مکان های مناسب برای استقرار ساختمان‌های مسکونی بلندمرتبه در منطقه 1 شهرداری مشهد را شناسایی و نسبت به ارزیابی و قیاس بناهای ساخته‌شده اقدام نماید. این تحقیق با استفاده از روش اسنادی و میدانی، 13 معیار در چهار گروه (اجتماعی، اقتصادی، محیطی و کالبدی) برای بررسی مکان های مناسب جهت بلندمرتبه‌سازی انتخاب نموده است. بنابراین از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) به‌عنوان ابزار تعیین وزن معیارها استفاده‌شده، به‌طوری‌که داده ها و اطلاعات پژوهش به‌صورت پرسشنامه ای از 25 نفر از کارشناسان مربوطِ و خبرگان این حوزه گردآوری گردید و نیز از سیستم جغرافیایی gis به‌عنوان ابزار تلفیق، تحلیل و نمایش داده های مکانی در فرایند مکان‌یابی بهره گیری شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که در روش ahp معیار اقتصادی با ضریب تاثیر (0.512) بیشترین اهمیت را در منطقه مورد مطالعه دارد. پس از تهیه نقشه پهنه بندی ساختمان‌های مسکونی، مشخص گردید، 67 درصد از کل سطح منطقه با مساحت 1000 هکتار در پهنه های کاملاً مناسب، مناسب و متوسط، قابلیت بلندمرتبه‌سازی را دارد. درنهایت از بین 8 ساختمان بلندمرتبه مسکونی موجود در منطقه، 2 ساختمان (یاس و فیروزه) در پهنه کاملاً مناسب قرار دارند و از منظر معماری، بناهای فیروزه، یاس، دوقلو و مهر کوهسنگی در رتبه اول این تحلیل قرار گرفته اند.

Identification of Prone Areas of HighRise Residential Buildings and Architectural Alignment of Existing Towers (Case study: Mashhad MunicipalityDistrict 1)

The highrise construction as a one way to create and construct compact cities, has attracted a lot of urban managers attention due to the maximum use of space and required minimum resources. However, lack of attention to the essential criteria for correct locating of these buildings can cause many problems in the urban areas and in the future of cities. The present study attempts to identify suitable areas for highrise residential buildings in Mashhad Municipality at district 1 and evaluate and compare the constructed buildings. This research has selected 13 criteria in 4 categories including social, economic, environmental, and physical factors to identify suitable areas for highrise buildings. Thereupon, Analytical Hierarchy Process (AHP) is used as a tool to determine the weight of criteria; so that the data and research information were collected in the form of questionnaires from  relevant experts in this field. The Geographic Information System (GIS) was used for integrating, analyzing, and displaying spatial data in locating process. The results reveal that economic criteria with impact factor of )0.512( is essentially effective in the study area when using AHP. After preparing the zoning map of residential buildings, it was found out that 67 percentages of total region (with equivalent area of 1000 hectares), which was categorized in three zones including perfectly appropriate, appropriate, and rarely appropriate, can be employed for constructing highrise buildings. Finally, among eight highrise residential buildings existing in the region, there are two buildings locating in perfectly suitable zones, so that Firoozeh, Yas, Dogholo, and Mehr Kohsangi highrise buildings ranked at the top with respect to architectural aspects.Keywords: Highrise residential buildings, Locating, Readability, Geographic Information System (GIS), Mashhad MunicipalityDistrict 1