تاملی بر توصیه های ابراهیم عباسی به ابو مسلم خراسانی در آستانه قیام عباسیان در خراسان

با فراهم شدن موقعیت سیاسی و اجتماعی برای نقیبان و گروندگان به دعوت عباسیان در خراسان،جهت ورود به مرحله علنی قیام و مبارزه آشکار با دولت اموی، ابراهیم عباسی،امام نهضت عباسیان،آخرین توصیه های خود را با ابومسلم در میان نهاد و از او خواست تا در فضای متشنج سیاسی محل ماموریت خویش به کار گیرد و ورق را به سود عباسیان برگرداند. درست است که هر متنی در زمینه خاصی تولید می شود و ناظر به مقصود خاصی می باشد اما در نگاه اول، آن چه در توصیه های امام عباسی پررنگ جلوه می کند، تناقض آشکار برخی از گزاره ها و نبود تلازم منطقی و معنایی در میان آنهاست که از یک سو ابومسلم را به نزدیکی با قبایل یمانی فرا می خواند و از سوی دیگر از او می خواهد که در صورت امکان هیچ عرب زبانی را در خراسان باقی نگذارد. همین امر،موجب تولید گمانه‌های «جعلی بودنتوصیه نامه»، «خطای نسخه برداران» و یا «تشتت در آراء امام عباسی»شده است. پرسشی که این مقاله می کوشد تا برای آن پاسخی جستجو کند، این است که تناقض یاد شده چگونه پدید آمده است و چگونه می توان به رفع آن پرداخت؟ یافته های این پژوهش که بر تحلیل محتوای توصیه های امام عباسی استوار است، نشان می دهد که این تناقض، محصول تصحیف نسخه برداران از ترکیب«انساناً مریباً» می باشد که اینک در متون تاریخی به صورت « لساناً عربیاً» در آمده است. تصحیح و بازگرداندن آن به صورت نخست،تناقض موجود را رفع خواهد کرد و به گزاره های مندرج در توصیه نامه امام عباسی،سازگاری و تلازم معنایی خواهد بخشید.