drivers for national forest lands seizure by rural communities in central zagros regions: a factor analysis

This research was designed to assess the economic, social, cultural and legal factors as main underlying drivers of land seizure in rural communities of zagros regions in i.r. iran. the study utilized a mixed research methodology based on an exploratory case study and a descriptive-explanatory survey. this methodology was conducted using the techniques of documents analysis, direct observation of land seizure in zagros region, semi-structured and structured interviews using a questionnaire. the statistical population consisted of 80 households with a history of seizing and occupation of national lands in the villages of study area which all of them were questioned. the results of factor and regression analysis showed that economic components (with beta coefficient of 0.881) such as poverty, unemployment, low income and lack of permanent jobs have the most impacts on the destruction and seizure of national lands and socio-cultural components (with beta coefficient of 0.797) are at the next levels. in addition, the results of this survey revealed that legal issues such as the weakness of existing laws and the weakness of custodians to conserve and protect national resources had the least effect in comparison with other factors. considering the increasing destruction and degradation of the national lands in iran, in order to preserve the existing land and prevent the increase in the degradation and seizure of forests and rangelands, the conservation plans of the government and the authorities of natural resources protection should be aimed at improving the livelihoods of rural communities and creating sustainable jobs.

محرک‌های تصرف اراضی ملی جنگلی توسط اجتماعات محلی در نواحی زاگرس مرکزی: یک تحلیل عاملی

یکی از مهمترین مسائل و مشکلات جاری مدیریت منابع طبیعی در ایران، تخریب و تصرف اراضی جنگلی و مراتع ملی به طرق مختلف است. این مسئله می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که نیاز به بررسی علمی برای هر منطقه به صورت جداگانه دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی به‌عنوان محرک‌های اصلی تصرف اراضی ملی در جوامع روستایی مناطق زاگرس‌نشین جمهوری اسلامی ایران انجام شد. این مطالعه از روش تحقیق ترکیبی مبتنی بر مطالعه موردی اکتشافی و یک بررسی توصیفی- اکتشافی استفاده کرده است. این روش با استفاده از تکنیک های تحلیل اسناد، مشاهده مستقیم تصرف اراضی در منطقه زاگرس، مصاحبه نیمه ساختاریافته و ساختاریافته با استفاده از پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری شامل 80 خانوار با سابقه تصرف اراضی ملی در روستاهای منطقه مورد مطالعه بود که همگی مورد سوال قرار گرفتند. نتایج تحلیل عاملی و رگرسیون نشان داد که مولفه‌های اقتصادی (با ضریب بتای 881/0) مانند فقر، بیکاری، درآمد پایین و نبود شغل دائمی بیشترین تاثیر را در تخریب و تصرف اراضی ملی دارند و مولفه های اجتماعی-فرهنگی (با ضریب بتا 797/0) در سطوح بعدی قرار گرفته‌اند. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که موضوعات حقوقی از جمله ضعف قوانین موجود و ضعف متولیان امر در حفظ و حراست از منابع ملی کمترین تاثیر را در مقایسه با سایر عوامل داشته است. با توجه به افزایش روزافزون تخریب و تصرف اراضی ملی در ایران، به منظور حفظ اراضی موجود و جلوگیری از افزایش تخریب و تصرف جنگل‌ها و مراتع، برنامه‌های حفاظتی دولت و مسئولان حفاظت منابع طبیعی باید با هدف بهبود معیشت جوامع روستایی و ایجاد مشاغل پایدار مورد توجه قرار گیرد.