changes in climatic variables and their effect on wheat water requirement in urmia lake basin

Climate change and low water use efficiency are the main reasons for reducing the water entering the urmia lake. therefore, water use management via irrigation scheduling can be an effective strategy to restore this lake. this research was conducted to investigate the effect of climatic variables on water requirements, identify water-sensitive growth stages, and prepare irrigation scheduling guidelines for wheat, which is one of the main crops in the studied region. for this purpose, crop evapotranspiration (etc) and net irrigation requirement (nir) of wheat growth stages were estimated by computing the daily soil water balance of the root zone for a period of 32 years (1985-1986 to 2016- 2017). dividing wheat growth period into nine phenological stages was performed using growing degree days (gdds) and zadoks scale. these stages included intervals of [sowing-emergence (ste)], [emergence-trifoliate (ett)], [trifoliate-double ridge (ttd)], [double ridge-jointing (dtj)], [jointing-booting (jtb)], [booting-heading (bth)], [heading-anthesis (hta)], [anthesis-maturity (atm)] and [maturity-harvesting (mtha)], whose mean etc was estimated to be 2.30, 1.33, 1.03, 3.63, 4.69, 5.13, 6.53, 7.09and 1.35 mm d^-1, respectively. the mean etc, effective precipitation (eff. p) and nir of wheat during its growth period were estimated to be 774, 349, and 425 mm, respectively. results showed that wheat sensitivity to water stress is high from booting to maturity, is low from sowing to double ridge and from maturity to harvesting, and is moderate in other stages. therefore, increasing the irrigation interval in the first three stages of growth and eliminating the end-stage irrigation are recommended for water saving.

تغییر در متغیرهای آب و هوایی و تأثیر آن‌ها بر نیاز آبی گندم در حوضه دریاچه ارومیه

تغییر آب و هوا و کارآیی پایین مصرف آب در بخش کشاورزی، دو عامل اصلی کاهش آب ورودی به دریاچه ارومیه می باشند. بنابراین، مدیریت مصرف آب از طریق برنامه ریزی آبیاری می تواند راه کاری موثر برای احیای این دریاچه باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر متغیرهای آب و هوایی بر نیاز آبی، شناسایی مراحل رشد حساس به آب و تهیه دستورالعمل برنامه ریزی آبیاری برای گندم ، که یکی از گیاهان زراعی اصلی در حوضه دریاچه ارومیه است، انجام شد. برای این منظور، تبخیرتعرق (ETC) و نیاز آبیاری خالص (NIR) مراحل رشد گندم با محاسبه بیلان روزانه رطوبت خاک منطقه ریشه برای دوره 32 ساله (13651364 تا 13961395) برآورد شد. جداسازی دوره رشد به نه مرحله فنولوژی با استفاده از درجه روزهای رشد و مقیاس Zadoks انجام شد. این مراحل شامل فواصل [کاشت تا سبز شدن]، [سبز شدن تا سه برگی]، [سه برگی تا برجستگی دوگانه]، [برجستگی دوگانه تا تشکیل ساقه]، [تشکیل ساقه تا چکمه پوش] ، [چکمه پوش تا تشکیل خوشه]، [تشکیل خوشه تا گل دهی]، [گل دهی تا رسیدگی] و [رسیدگی تا برداشت] بودند، که میانگین ETC آن ها به ترتیب برابر با 2.30، 1.33، 1.03، 3.63، 4.69، 5.13، 6.53، 7.09 و 1.35 میلی متر در روز برآورد شد. میانگین تبخیرتعرق، بارش مؤثر و نیاز آبیاری خالص گندم در طول دوره رشد آن به ترتیب 774 ، 349 و 425 میلی متر برآورد شد. نتایج نشان داد حساسیت گندم نسبت به تنش آبی از چکمه پوش تا رسیدگی زیاد، از کاشت تا برجستگی دوگانه و از رسیدگی تا برداشت کم و در سایر مراحل متوسط است. بنابراین افزایش فاصله آبیاری در سه مرحله اول رشد و حذف آبیاری مرحله آخر رشد برای صرفه جویی در مصرف آب توصیه می شود.