development of new sustainable sahlep production methods using ophrys sphegodes subsp. mammosa (desf.) soo ex e. nelson

Tubers of the tuberous orchids have been col lected for centuries, and used for medicinal purposes as well as in beverage and icecream industry. these orchids (sahlep orchids) cannot be propagated vegetatively as they generally do not yield more than one tuber in a year. seeds do not have microscopic endosperms; they have quite small chance of germination and successful establishment. these orchids are not cultivated and are usually collected from natural populations. therefore, they are under threat of extinction and thus are placed under protection worldwide with national and international treaties. in this study, specimens of the threatened orchid taxa ophrys sphegodes subsp. mammosa (desf.) soo ex e. nelson orchid, were stimulated to grow tuber twice in a single vegetation period. plants rsquo; ability to develop new tubers was tested and a new propagation method was proposed for the first time worldwide. plants harvested at the beginning, middle, and end of flowering period were replanted. it was observed that the plants harvested at early flowering were able to develop new tubers when they were replanted in their original places. at the end of their annual life cycle, the number of tubers that were produced by the plants harvested at the three subsequent harvest periods were 2.21, 2.10, and 1.04. quality of the tubers of the 2nd harvest was also tested in this study to use them as propagation material for the subsequent season, and positive outcomes were achieved. according to the present findings, growth of two tubers in a single vegetation period was achieved for the first time. possible sustainable cultivation of sahlep orchids was proved by this new propagation method.

روش های نوین و پایدار تولید ثعلب با استفاده از Ophrys sphegodes subsp. mammosa (Desf.) Soo ex E. Nelson

غده های ارکیده غده ای برای قرن ها جمع آوری میشده و برای اهداف دارویی و مصرف در صنایع نوشیدنی و بستنی مورد استفاده بوده است. این ارکیده ها (ارکیده ثعلب) به صورت رویشی(غیر جنسی) قابل تکثیر نیست زیرا آنها معمولا بیشتر از یک غده در سال تولید نمی کنند و بذر آنها فاقد آندوسپرم های میکروسکوپی است که بخت کمی برای سبز شدن و استقرار گیاه دارند. این ارکیده ها کاشت نمی شوند و معمولا از جمعیت های طبیعی جمع آوری می شوند. بنابراین، آنها در تهدید انقراض قرار دارند و در سطح جهانی با قرار دادهای ملی و بین المللی تحت حمایت می باشند. در این پژوهش، نمونه هایی از رده ارکیده تهدیدشده یعنی Ophrys sphegodes subsp. mammosa (Desf.) Soo ex E. Nelson orchid تحریک به دو نوبت غده سازی در یک دوره رشد شد. توانایی گیاه برای تولید غده جدید مورد آزمون قرار گرفت و برای اولین بار در سطح جهانی روشی جدید برای تکثیر پیشنهاد شد. گیاهانی که در ابتدای گلدهی،در وسط، و در آخر دوره گلدهی برداشت شده بودند مجددا کاشته شدند. چنین مشاهده شد که گیاهان برداشت شده در ابتدای گلدهی چنانچه در محل اولیه مجددا کاشته شوند قادر به تولید غده های جدید بودند. در آخر چرخه زندگیشان، تعداد غده های تولید شده در سه مرحله برداشت پشت سرهم به ترتیب برابر 21/2، 10/2، و04/1 بود. کیفیت غده های برداشت دوم نیز آزموده شد تا از آنها به عنوان مواد قابل تکثیر در فصل بعدی استفاده شود. از این آزمون نتایج مثبت به دست آمد. بر پایه یافته های این پژوهش، برای اولین بار، رشد دو غده در یک دوره رشد با موفقیت همراه بود. به این ترتیب، امکان کاشت پایدار ارکیده ثعلب با این روش جدید تکثیر به اثبات رسید.