مارسیلیوس اهل پادوا و ریشه‌های سکولاریسم قانونی در قرون میانه

در نوشتار حاضر تلاش بر این است که به بررسی امکان طرح مفهوم «سکولاریسم قانونی» در آرا مارسیلیوس اهل پادوا بپردازیم. عموم شارحان مارسیلیوس صورت اولیه‌یی از سکولاریسم یعنی «سکولاریسم نهادی» را در آثار او و معاصرانش شناسایی کرده‌اند؛ یعنی سکولاریسمی که مخالف دخالت نهاد کلیسا بمثابه نهاد کلیسا در عرصه سیاسی است. اما همین شارحان از تایید شکل پیشرفته‌تری از سکولاریسم در آثار او که میتوان آن را سکولاریسم قانونی نامید، امتناع ورزیده‌اند؛ یعنی سکولاریسمی که مخالف دخالت باورهای الهیاتی بعنوان یک منبع رسمی در قوانین است. عموم شارحان معتقدند که این نوع سکولاریسم متعلق به فلسفه سیاسی دوران مدرن و بخصوص جان لاک است و نسبت دادن آن به مارسیلیوس را نوعی آناکرونیسم تفسیری قلمداد میکنند. برخلاف نظریات رایج، این نوشتار تلاش میکند در تقابل با این تفسیر تاریخگرایانه از اندیشه سیاسی مارسیلیوس و از طریق تحلیل متون مارسیلیوس نشان بدهد که تفسیر وی از ایمان بمثابه امری درونی و سپس خصوصی میتواند ما را بسمت یافتن صورتی اولیه، اما آشکار از سکولاریسم قانونی در آثار او هدایت نماید.