تاثیر جریانهای فکری بر آموزش فلسفه در مدارس عصر صفویه

توجه مدارس به فلسفه در ادوار مختلف عصر صفویه یکسان نبود و تحت‌تاثیر جریانهای فکری و علمی حاکم بر جامعه، فراز و فرودهایی را طی کرد. در این نوشتار، روند آموزش فلسفه در مدارس عصر صفوی با استناد به منابع تاریخی با روش توصیفی و تحلیلی در دو نیمه این دوره بررسی میگردد. در نیمه اول این دوره بعلت حاکمیت عقل‌گرایی بر مدارس، فلسفه در کنار علوم دینی، همچون دوره پیش از صفویه بسیار مورد توجه قرار داشت که اوج بالندگی آن در میانه های عصر صفوی و در مکتب فلسفی اصفهان است. اما در نیمه دوم این دوره، بویژه در دهه‌های پایانی آن با احیای مکتب «اخباری» یا اهل حدیث و تحت‌تاثیر آن، آموزش اخبار و احادیث شیعه در مدارس رونق یافت و آموزش فلسفه در مدارس با تنگناهایی روبرو شد و رو به افول نهاد؛ بگونه‌یی که در بعضی از مدارس مانند مدرسه «سلطانی» و «مریم بیگم» در اصفهان تعلیم و تعلّم آن ممنوع شد و در ردیف علوم ضالّه قرار گرفت.