|
|
|
|
مقایسه دو سنخ خردورزی خودبنیاد و وحی بنیاد در مناظره ابوحاتم رازی و محمد بن زکریای رازی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
فرامرز قراملکی احد ,منصوری عباسعلی
|
|
منبع
|
تاريخ فلسفه - 1393 - دوره : 5 - شماره : 3 - صفحه:91 -110
|
|
چکیده
|
در بررسی سیر جریان عقلگرایی در جهان اسلام معمولاً به بررسی چالشهای جریان عقلگرایی با گروههای ظاهرگرا، متکلمان اشعری و صوفیه پرداخته میشود و کمتر به بررسی و مقایسه جریانهای مدافع عقل با یکدیگر اقبال میگردد. در میان جریانهای مدافع عقل، دو سنخ خردورزی خودبنیاد و خردورزی وحی‌باور جایگاه موثرتری دارند. زیرا در گفتگوی این دو سنخ از خردورزی است که نیازهای متقابل عقل و دین به هم آشکار میشود و گفتگوها از جدلهای صنفی فاصله گرفته و به گفتگوی واقعی نزدیکتر میگردند. هدف این نوشتار بررسی مواضع خلاف و وفاق خردورزی ابوحاتم رازی، احمدبن‌حمدان (ف.322 ه .ق) و محمد بن زکریای رازی (ف.313 ه .ق) بعنوان نمایندگان خردورزی خودبنیاد و خردورزی وحی بنیاد در قرن سوم و چهارم هجری است. این دوره اهمیت زیادی در تاریخ تفکر اسلامی دارد، زیرا در این دوره است که گفتمانها و مکاتب فکری شکل میگیرد و نظریه‌ها و مرزبندیها ظهور و نمود مییابد.فروکاستن اختلاف عقلگرایی ابوحاتم و محمدبن زکریای رازی به اعتقاد یا عدم اعتقاد ایشان به ضرورت نبوت، یک مقایسه بسیار سطحی است که مولفه‌ها و ماهیت عقلگرایی ایشان را بیان نمیکند. نوشتار حاضر در پی این است که ریشه‌های دورتر و اصلی این اختلاف را واکاوی نماید و تصویری از روش عقلگرایی و نظام معرفتی هریک ارایه دهد.
|
|
کلیدواژه
|
ابوحاتم رازی ,محمدبن زکریای رازی ,عقلگرایی ,عقلگرایی خودبنیاد ,عقلگرایی وحی باور ,سعادت ,نظر و عمل ,فلسفه ,Abu Hatam Razi ,rationalism ,autonomous rationalism ,Muhammad Ibn Zakariyya Razi ,revelation-based rationalism ,happiness ,theory and action ,philosophy
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه تهران, دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|