نوشته‌های خواجه‌نصیرالدین طوسی در اخلاق؛ تحلیل انتقادی – تطبیقی جامع از آثار اخلاقی وی

بررسی انتقادی نوشته های خواجه نصیرالدین طوسی در اخلاق هدف جستار حاضر است. پژوهش از اضلاع نظریه اخلاقی طوسی، مسبوق به آگاهی جامع از آثار وی میباشد، ازاینرو، پیش از هر نوع پژوهشی از اخلاق-نگاری او، تحلیل نقادانه از نوشته های خواجه و ترابط آنها با یکدگر ضرورت دارد؛ شناسایی سهم اخلاق پژوهی در آثار خواجه و آثار مرتبط وی با اخلاق در این راستاست. گزارش تفصیلی از همه آثار خواجه طوسی در زمینه های مختلف، شایسته این جستار نیست؛ با این بیان تنها به کتب، رسایل و مقالات طوسی در اخلاق‌نگاری اعم از «تک نگاری مستقل در اخلاق» و «مباحث پراکنده اخلاقی در سایر آثار» بسنده میکنیم. همچنین بسبب اهمیت اخلاق نگاریهای مدون و مستقل خواجه، به بیان سال نگارش، انگیزه تالیف، جهت-گیری اثر، روش، ساختار، منابع طوسی در آن اثر خاص، وضعیت نشر اثر، جایگاه اثر در تاریخ اخلاق نگاری، ارجاعات، مکتب اخلاقی و فهرست اجمالی با رهیافت تحلیلی ـ تطبیقی از مسایل میپردازیم. بررسی نسبت و پیوستگی آثار اخلاقی خواجه طوسی بویژه سه اثر مهم اخلاق محتشمی، اخلاق ناصری و اوصاف الاشراف از دیگر مباحث این جستار است.