بررسی کتاب ایضاح الخیر المحض و تاثیر آن در تاریخ فلسفه اسلامی

کتاب الخیرالمحض برگرفته از پایه‌های الهیات برقلس برغم حجم کمش بهمراه اثولوجیا بیشترین تاثیر را در فلسفه اسلامی برجای نهاده است. برقلس در این رساله مسایل را در حوزه‌های علت اولی، عقول و نفوس مطرح کرده‌ که نزد فیلسوفان مسلمان پذیرفته شده است.برقلس با طرح چهار بخشی علت اولی، وجود، عقول و نفوس در نظریه جهان‌شناختی صدور مبتنی بر فیض و تقسیم هریک از عقول و نفوس به اولی و ثانوی و طرح آنها براساس جایگاه وجودی و شرافتشان از نظریه صدور فلوطین فاصله میگیرد.با ترجمه کتاب الخیرالمحض به عربی بعلت سازگاری بیشتر آن با اندیشه‌های دینی و وحیانی فیلسوفان مسلمان، حضوری پر رنگ نزد آنان یافت؛ بگونه‌یی که در مواردی عین الفاظ و عبارات الخیرالمحض در آثار آنان آمده است مانند رساله فی المعالم الاهیه عامری، اما نزد بقیه، اصول و مبادی و مسایل الخیرالمحض با صورتبندی جدیدی آمده است. ما در نوشتار حاضر تلاش میکنیم تا تاثیر آن را نزد فیلسوفان مسلمان اثبات نماییم.