نقد و بررسی تقسیم سه‌گانه حمل نزد میرداماد

میرداماد در الافق المبین تقسیمی سه‌گانه از حمل ارایه نموده است که عبارت است از: حمل شی بر خود، حمل شایع صناعی و حمل اولی ذاتی. اما این تقسیم‌بندی سه‌گانه از سوی وی بیسابقه بوده است و حتی پس از وی نیز دیده نمیشود. مهمترین مشخصه این تقسیم‌بندی این است که در آن، «حمل شی بر خود» قسم مستقلی از اقسام حمل بحساب آمده است. تمرکز نوشتار حاضر بر همین مشخصه خواهد بود. چنین بنظر میرسد که مداقه سید سند در خصوص مولفه «تغایر مفهومی» در باب حمل و اعتراض محقق دوانی به آن و سرانجام داوری میرداماد میان ایشان مقدمه‌یی در طرح این تقسیم‌بندی بوده است. همچنین بنظر میرسد که غفلت از این داوری میرداماد، پس از وی، به از دست رفتن استقلال «حمل شی علی نفسه» انجامیده است و بر پایه همین غفلت است که عمده متاخران حمل شی بر خود را قسمی از حمل اولی ذاتی میدانند.