>
Fa   |   Ar   |   En
   ملا رجبعلی در مقابل ملاصدرا در بحث وجود ذهنی  
   
نویسنده کرباسی زاده اصفهانی علی ,کوهرنگ بهشتی فریده ,جوانمردی سنا
منبع تاريخ فلسفه - 1391 - دوره : 3 - شماره : 3 - صفحه:63 -90
چکیده    آگاهی انسان به دو گونه میباشد: آگاهی او یا به وجود خویش است یا به امور غیر از ذات خویش. اینکه انسان چگونه به امور خارج از خود علم مییابد، یکی از مسایل مهم و دشوار فلسفی است که ذیل مباحث معرفت شناسی قرار دارد. اگرچه این مسیله در طول تاریخ فلسفه، اعم از غرب و شرق مطرح بوده و ذهن فلاسفه را بخود مشغول داشته، اما همواره همچون مشکلی لاینحل مینمود تا اینکه ملاصدرا اصطلاح وجود ذهنی را وضع کرد و اینچنین مسیله را حل شده پنداشت. فلاسفه پیش از وی علم و تصورات را عارض بر ذهن میدانستند، حال آنکه ملاصدرا قایل بود که نفس انسان خلاّق است و میتواند وجود خارجی را از ماهیات موجود در خارج سلب کرده و عیناً در خود بسازد و به آنها وجود ذهنی بدهد. در مقابلِ ملاصدرا، فیلسوف شناخته شده مکتب فلسفی اصفهان، ملارجبعلی که جریان فکری دیگری را در همین مکتب هدایت میکرد قرار داشت. وی بعنوان یک فیلسوف تنزیهی با دغدغه های کلامی، هیچیک از مبانی، آرا و ادله فلسفه ملاصدرا را نمیتوانست بپذیرد و سعی در ردِّ آ نها داشت؛ چراکه حکمت متعالیه صدرایی را منافی آیات و روایات میدانست. از جمله این مسایل، مسیله وجود ذهنی بود. در واقع حکیم رجبعلی تبریزی یکی از منکران سرسخت قول به نظریه وجود ذهنی است که در رساله اصول آصفیه خود اشکالاتی بر آن وارد نموده است. در این نوشتار به بررسی آرا و ادله ملاصدرا در اثبات وجود ذهنی، انتقادات ملارجبعلی به این بحث و پاسخهایی که در فلسفه صدرایی به این انتقادات داده میشود، میپردازیم.
کلیدواژه مکتب فلسفی اصفهان ,ملاصدرا ,ملارجبعلی تبریزی ,وجود ذهنی ,علم ,Philosophical School Of Isfahan ,Mulla Sadra ,Mulla Rajab‘Ali Tabrizi ,Mental Existence ,Knowledge
آدرس دانشگاه اصفهان, استادیار گروه فلسفه, ایران, دانشگاه اصفهان, کارشناس ارشد فلسفه غرب, ایران, دانشگاه اصفهان, کارشناس ارشد فلسفه غرب, ایران
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved