«مرگ» در اندیشۀ ابوالحسن عامری (با نگاهی به جایگاه تاریخی آن)

«مرگ» بعنوان یکی از قطعی ترین وقایع و یقینی ترین امور در زندگی انسان، همواره مورد توجه اندیشمندان مختلف بوده و بویژه فیلسوفان جدید در بحث معنای زندگی، بدان توجهی خاص نشان داده‌اند. ابوالحسن عامری ازجمله اندیشمندان در سنت اسلامی است که دیدگاهش درباره مرگ از حیث تاریخی اهمیت بسیار دارد. توجه عمده عامری درباره مرگ به «روح حسی» معطوف است و مرگ را به زوال روح حسی از بدن تعریف میکند. او روح حسی را حلقه واسط میان نفس (بعنوان امر مجرد) و بدن (بعنوان امر مادی) میداند که هنگام مرگ بهمراه بدن زائل میشود، اما نفس ناطقه از بین نمیرود. میتوان گفت او در مجموع رویکردی طبی به مسئلۀ مرگ داشته و در عین حال، از متون دینی نیز تاثیر پذیرفته است. عامری از حیث فلسفی و دینی، با دیدگاه معتزله دربارۀ مرگ مخالفت کرده و برای فهم عمیقتر مرگ، از تنظیر و واژه «نزع» بهره برده است. او دلایلی نیز برای نامیرایی نفس ارائه کرده و در کنار آن، از «رویت» و انواعی که برای آن قائل است، برای فهم عمیقتر مرگ بهره میگیرد. عامری ترس از مرگ را یکی از موانع فهم عمیق مرگ دانسته و برای مواجهه دقیقتر با این مسئله، توجه به لذایذ در حد ضرورت، عنایت به عالم نورانی و تغییر نگرش نسبت به مرگ را ضروری میشمارد. عدم ورود به بحث انواع مرگ و بویژه مرگ ارادی را میتوان از نقاط ضعف بحث عامری دربارۀ مرگ دانست.