ایونها در مکتب گنوسیسم مسیحی (بر اساس گزارشهای قدیس ایرنئوس)

ایونها از مفاهیم بنیادین در مکتب گنوسیسم مسیحی هستند. آنها از یکسو ریشه در اسطوره‌های خدایان یونان باستان دارند و از سوی دیگر، از فلسفه و مکتب افلاطونی برخاسته و با عناصر آیین مسیحی و کتب مقدس تلفیق یافته‌اند. بهمین دلیل تبیین آنها بلحاظ مفهومی و اصطلاحی، از چند وجه اهمیت پیدا میکند و نقشی مهم در فهم ریشه مکاتب و آراء فلسفی و حکمی قدیم خواهد داشت. مکتب گنوسیسم و بنیانگذاران آن، همچون والنتینوس، بلحاظ زمانی بر افلوطین، موسس مکتب نوافلاطونی، مقدمند؛ بنابرین تبیین مفاهیم مکتب گنوسیسم و بویژه تحلیل نحوه صدور موجودات در این مکتب، اهمیتی بسزا دارد. از طرف دیگر، ریشه‌یابی ثنویت در مکتب گنوسیسم از ارتباط ریشه‌یی و بنیادین آن با حکمت زرتشت و آیین مجوس در ایران باستان حکایت دارد؛ از اینرو توجه به این موضوع میتواند تلفیق عناصر حکمی و فلسفی در ایران باستان، فلسفه یونان باستان و کتب مقدس عهد قدیم و عهد جدید را به ما نشان دهد. بر همین اساس نوشتار حاضر تلاش میکند مفهوم ایونها و مراتب صدور آنها در مکتب گنوسیسم مسیحی را بر اساس گزارشهای قدیس ایرنئوس توضیح دهد و با ریشه‌یابی این اصطلاحات و مفاهیم در میان واژگان یونان باستان و کتب مقدس عهد قدیم و جدید، به تبیین موضوع بپردازد.

aeons in christian gnosticism (based of saint irenaeus’ reports)

aeons are among fundamental concepts in christian gnosticism. on the one hand, they are rooted in the myths of ancient greek gods and, on the other hand, they originate in platonic philosophy and school and are integrated with the elements of christianity and the holy book. therefore, a conceptual and technical explanation of aeons is important and plays a significant role in understanding the origins of early philosophical schools and ideas. gnosticism and its founders, such as valentinus, precede plotinus, the founder of neo-platonism; hence, a clarification of gnostic concepts and, particularly, an analysis of the emanation of existents are of great importance in this school. moreover, the etymology of dualism in gnosticism speaks of its original and fundamental relationship with zoroastrian wisdom and the magi’s religion in ancient iran. therefore, a study of this point can reveal the integration of philosophical elements in ancient iran and ancient greece and the new and old testaments. accordingly, this paper is intended to explain the concept of aeons and the reasons of their emergence in christian gnosticism based on saint erenaus’ reports and through investigating their roots in the technical philosophical terms in ancient greece and the new and old testaments.