dans la marge de l’h(h)istoire: tout y est! etude poétique du paratexte inaugural dramatique: cas de la mort de yazdegerd de beyzâ’ï

Rares sont les études littéraires qui se sont penchées sur les topoïs les plus périphériques d’un texte. allant du titre jusqu’aux informations transcrites sur la quatrième de couverture, genette y a d’ailleurs consacré une œuvre entière, seuils. malgré toutes les références théoriques fondamentales qu’il procure aux critiques littéraires, le livre n’a pas trouvé sa fortune dans le domaine d’analyses pratiques littéraires. l’étude présente se donne donc pour but de traiter la question du paratexte, mais inaugural, d’un drame historique qui entraîne ipso facto la particularité d’appréhender en plus de deux instances du titre et de l’epigraphe, celle des didascalies avantinteractionnelles. nous postulons qu’à peine ou même pas entamé le texte, le dramaturge de la mort de yazdegerd, fournit suffisamment d’éléments esthétique et idéologique au lecteur averti pour qu’il ait beaucoup plus qu’un premier aperçu et de la forme et du contenu du texte qu’il a l’intention de lire. le paratexte s’y fait figure d’un ‘’presque tout’’condensé de la pièce entière.

مطالعه پوئتیک پیرامتن آغازین در نمایشنامه: مطالعه موردی مرگ یزدگرد اثر بهرام بیضایی

مطالعه بیرونی ترین بخش متن، پاراتکست، به ندرت مورد توجه پژوهش و نقد ادبی واقع شده است. دامنه این مبحث که از «عنوان» اثر شروع و تا «اطلاعات پشت جلد کتاب» گسترش می یابد موضوع کامل کتابی به نام نقاط شروع (۱۹۸۷) از ژِرار ژُنِت است. علی رغم اینکه دستاوردهای «نظری» این کتاب از زمان چاپ تا کنون مرجع انکارناپذیری برای نقد ادبی فراهم کرد در عین حال، این اثر در حوزه «تحلیل کاربردی» تاثیر و اقبال قابل توجهی نیافته است. مطالعه حاضر به موضوع عناصر بیرونْ متنیِ آغازین در درام تاریخی مرگ یزدگرد، اثر بهرام بیضایی خواهد پرداخت. «عنوان»، «پیش نگاشت» و «توضیحات صحنه» ای پیشاکنشی، سه عنصر بیرونْ متنی‌ای خواهند بود که در اثر ذکر شده مورد تحلیل قرار خواهند گرفت. فرضیه مطالعه حاضر بر این است که «پیشْ متن» های اثر حاضر، عناصر زیبایی شناختی و ایدیولوژیکی کافی جهت دریافت فرم و محتوا به خواننده خاص، ارایه می کند. «پیشْ متن» فراتر از نقش ابتدایی معرفی گر اثر رفته وخود همچون چکیده تمامْ گوی اثر عمل خواهد کرد.