généalogie critique de la pensée féministe: orientations et sensibilités (clarification conceptuelle de la notion de «recherche féministe»)

Les diverses recherches effectuées sous l’étiquette de féminisme dans différents domaines d’étude, ayant un dénominateur commun, à savoir, la femme, sont fondées sur l’affirmation que les structures sociales et culturelles de tous les pays ont toujours opprimé les femmes physiquement, économiquement et mentalement et sur la conviction qu’il faut mettre un terme à une telle oppression. or, ce label de féminisme donne lieu souvent à des divergences d’interprétation entre les personnes qui l’emploient. le quiproquo se multiplie avec les termes «au féminin», «féminin» et «de femme», utilisés de nos jours dans de nombreuses expressions telles que «critique littéraire féminine/féministe» ou «éthique féminine/féministe», «littérature de femme/au féminin/ féminine/féministe» pour n’en citer que quelques exemples restreints. quelle en est la différence? toute qualification ‘féminine’ est forcément ‘féministe’ ou vice versa? cet article se propose, dans une perspective généalogique et rétrospective, de cerner les contours et les évolutions de la pensée féministe, les orientations et les sensibilités qui en découlent. pour ce faire, il faut savoir de prime abord de quoi se soucie le féminisme dans les différentes périodes de son cheminement, pour pouvoir ensuite déceler son évolution historique et théorique. ce recul destiné à une clarification conceptuelle de la notion de recherche féministe s’avère nécessaire dans la mesure où il nous permettra de voir la manière dont les études féministes se sont construites en france; un champ d’études interdisciplinaire en sciences humaines, toujours en pleine essor.

تبارشناسی انتقادی اندیشه فمینیستی: جهت گیری‌ها و جریان‌ها (تبیین مفهومی مفهوم «پژوهش فمینیستی»)

تحقیقات مختلفی که تحت عنوان فمینیسم در زمینه‌های مختلف مطالعاتی صورت می‌گیرد، همگی خصیصه مشترکی دارند. این مطالعات بر این ادعا استوار هستند که ساختارهای اجتماعی و فرهنگی همه کشورها همواره زنان را از نظر جسمی، اقتصادی یا روحی و روانی تحت ستم قرار داده‌اند و بر این اعتقاد هستند که باید به چنین ظلمی پایان داد. با این حال، گاه این برچسب فمینیسم باعث ایجاد برداشت‌های چندگانه و سوتعبیرهای گوناگون در میان افرادی می‌شود که از آن استفاده می‌کنند. این برداشت‌های چندگانه با در کنار هم قرار گرفتن کلمات «فمینیستی» و «زنانه» شدت بیشتری می‌یابد که گاه به جای یکدیگر در موقعیت‌های متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرند به عنوان مثال در صورت عباراتی مانند «نقد ادبی زنانه/ فمینیستی» یا «اخلاق زنانه/ فمینیستی»، «ادبیات زنانه/ فمینیستی». تفاوت این عبارات در چیست؟ آیا اطلاق صفت «زنانه» لزوما به معنای «فمینیستی» است یا برعکس؟ جستار حاضر بر آنست تا از منظر تبارشناسی و با دیدگاهی گذشته‌نگر، به شناسایی جریانات و تحولات اندیشه فمینیستی، جهت‌گیری‌ها و حساسیت‌های ناشی از آن بپردازد. برای انجام این کار، باید در نگاه اول بدانیم که فمینیسم در دوره‌های مختلف رشد خود به چه چیزی توجه دارد تا بتوانیم تحول تاریخی و نظری آن را تشخیص دهیم و به تبیین مفهومی مفهوم «پژوهش فمینیستی» بپردازیم.