quand l’autre infernal nous apporte des leçons; lecture sartrienne de covid-19

Un nouveau autre est survenu dans notre monde. en soulignant notre vulnérabilité, il nous a fait plus seuls que jamais, enfermés dans nos frontières, nos limites, nos corps. il fait de sorte que nos moindres présences évoquent un sentiment de honte, de culpabilité, un sentiment de faute et d’écart généralisé: nous nous considérons humblement comme nuisibles, transmetteurs potentiels et partisans inconscients de cet autre infernal. l’apparition du coronavirus n’est pas seulement une situation sanitaire critique. elle est, par son ampleur et sa grande portée philosophique et culturelle, un événement majeur de l’histoire naturelle. un événement qui entrainera potentiellement une nouvelle phase dans le rapport de l’homme au monde. animé, invisible et terrifiant, il est en train de façonner et reformaliser notre existence. or, le monde a été toujours regardé par notre vision anthropocentrique comme un objet à explorer, à connaître, à exploiter, et voilà tout a changé dans un clin d’oeil. cette fois il est cet autre qui nous regarde et nous rend objectivé, chosifié, extériorisé. dans l’article présent, nous allons appliquer la notion dialectique « autre-sujet/moi-objet » à notre lecture sartrienne de l’évènement pour traiter cette déformation de notre existence et la possibilité de repenser et de redéfinir notre rapport à de tels nouveaux autres.

وقتی دیگریِ جهنمی، برای ما درس‌هایی دارد: خوانش سارتری از کووید 19

چکیده: «دیگریِ» جدیدی به دنیای ما پا گذاشته است. این دیگری با به رخ کشیدنِ آسیب‌پذیری‌مان، ما را در مرزبندی‌ها، محدودیت‌ها و حتی چاربستِ تن‌های‌مان به انزوا کشیده و از همیشه تنهاترمان کرده است. او چنان کرده است که کمترین حضورمان، حسی از شرمساری، گناه، اشتباه و غریبگیِ عالم‌‌گیر برمی‌انگیزد؛ به گونه‌‌ای که سرافکنده و فروتنانه هردَم چنین تصور می‌کنیم که ممکن است ناقل بالقوه و عملۀ ناخودآگاه این «دیگریِ» جهنمی شده باشیم و باعث آسیب به نزدیکان خود شویم.ظهور ویروس کرونا تنها یک وضعیت بهداشتی بحران‌زده نیست؛ بلکه این حضور نامنتظَر به اعتبار گستردگی و داشتن زمینۀ فلسفی فرهنگیِ وسیع رویدادی منحصربه‌‌فرد در تاریخ طبیعی جهان است؛ رویدادی که به گمان ما مرحلۀ جدیدی در رابطۀ آدمی و جهان خواهد بود؛ چون این ویروس زنده، نامرئی و دهشتناک همچنان درحال شکل‌دادن و بازآفرینی وجود ماست. تا اینجای کار ما بودیم که به واسطۀ جهان‌نگری انسان‌محور خود، جهان را به‌‌مثابۀ ابژه‌ای قابلِ کشف، شناخت و بهره‌برداری فرض می‌کردیم؛ تا اینکه ‌در ‌چشم ‌به هم زدنی همه چیز تغییر کرد. این‌بار گویا «دیگری» به میدان آمده است تا ما را «نگاه» و به ابژه، شیء یا موجودی خارجی تبدیل کند.در پژوهش حاضر، رویداد کووید 19 را در قالب خوانشی سارتری و با کاربست مفهوم دیالکتیکی «دیگری – سوژه / من ابژه» بازخوانی و با بررسی دگرگونی‌های وجودی متأثرِ از این شرایط در باب امکان بازتعریف رابطه‌مان با دیگری‌های نوظهوری همچون کرونا بازاندیشی خواهیم کرد.