la faillite de la littérature face à l’alittérature: la perte de l’un des derniers remparts de la démocratie

Quelle littérature serait utile à l’ère des systèmes socio-culturels qui réduisent de plus en plus notre capacité de liberté et de concentration, si indispensables à la production et à la réception de la vraie littérature? qu’est-ce qu’on peut faire devant la force d’attraction du genre a-littéraire qui au lieu d’inciter à penser et agir différemment, évoque l’air résigné du fameux «c’est comme ça»? il faut repenser et réadapter la nécessité d’une littérature qui ne veut pas être une échappatoire temporelle, une fuite perdue, un éloignement. dans un monde qui est réduit à s’occuper des choses les plus disponibles, les plus présentes et les plus visibles, quelle serait la fonction de cette littérature? au milieu de cette ambiance des réalités fast made des médias, son premier rôle serait de trouver une place à des réalités dont la perception est moins immédiate. il faut laisser la vraie littérature ébranler, à nouveau, nos cadres perceptifs manipulés par l’oppression du milieu. c’est par cette implication qu’on peut attendre une nouvelle distribution plus égalitaire de la parole, et par là, du regard, de la conscience, de l’attention et transmettre des valeurs d’une meilleure démocratie.

شکستِ ادبیات در برابرِ شبه‌ادبیات: اضمحلالِ یکی از آخرین پناهگاه‌های دموکراسی

در کشاکشِ روزگاری که نظام‌های اجتماعیفرهنگی، خلاقیّت و تمرکز مخاطبان را به‌هیچ می‌انگارند، کدام ادبیات می‌تواند فایده‌ی واقعی داشته باشد؟ در برابرِ ژانرِ شبه‌ادبی که به‌جای تشویقِ متفاوت اندیشیدن و عمل‌کردن، در همان جهتِ سلطه‌پذیری عمومی جهانِ امروز یعنی «چنین است و غیر از این نیست»، قدم برمی‌دارد، چه می‌توان کرد؟ آنچه مسلّم است این است که باید از نو در بابِ ضرورتِ ادبیاتی که نمی‌خواهد همچون ژانرِ شبه‌ادبی یک گریزگاهِ موقّت، یک فرارِ نافرجام و دوری‌گزیدن از واقعیّت‌ باشد، اندیشه کرد. به راستی، کارکردِ چنین ادبیاتی در جهانی که تنها‌و‌تنها به آنچه دمِ‌دستی، ظاهری و به‌چشم‌آمدنی است توجه می‌کند، چه می‌تواند باشد؟ به نظرِ ما، نخستین نقشِ آن در فضایِ مبهمِ واقعیّت‌های دست‌مالی‌شده و برساخته توسطِ بازار و رسانه‌ها، پرداختن به واقعیّت‌هایی است که ادراکِ آن‌ها به دلیری، زمان و دقّت بیشتری نیاز دارد. باید دوباره اجازه داد که یک ادبیاتِ واقعی سربربیاورد و چارچوب‌های ذهنیِ دست‌کاری‌شده‌ی ما را به چالش بکشد. تنها از این گذرگاه است که می‌توان به بازتولید و توزیعِ عادلانه‌تری از اندیشه‌ها، دیدگاه‌ها و خودآگاهی‌هایی امید بست که بتوانند به‌طورِ واقعی پشتوانه‌ی دموکراسی باشند.