تاثیر ناهمگنی اجزای واریانس بر ارزیابی ژنتیکی مقدار پروتئین شیر گاوهای نر و ماده برتر هلشتاین

هدف از مطالعه حاضر، بررسی ناهمگنی اجزای واریانس مقدار پروتئین شیر در سه شکم زایش اول گاوهای هلشتاین ایران با استفاده از رکوردهای جمع‌آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی طی سال‌های 1362 تا 1392بود. مجموعه داده‌ها به ترتیب شامل 141670، 115395 و 82529 رکورد در دوره‌های شیردهی اول، دوم و سوم بودند. داده‌ها با استفاده از روش دومارتن به سه دسته مدیترانه‌ای، خشک بیابانی و مرطوب دسته‌بندی شدند. ناهمگنی واریانس‌ها با آزمون بارتلت بررسی شد. نتایج آزمون بارتلت قبل از تبدیل داده‌ها در سه دوره شیردهی معنی‌دار (0/0001>p) بود که بیانگر ناهمگن بودن واریانس‌ها در هر سه منطقه آب و هوایی می‌باشد. به منظور کاهش یا رفع احتمالی ناهمگنی واریانس‌ها از روش‌های تبدیل لگاریتمی، جذری و باکسکاکس استفاده شد که روش تبدیل جذری در دوره شیردهی سوم منجر به همگن شدن واریانس‌ها شد. پارامترهای ژنتیکی، وراثت‌پذیری و اجزای واریانس با استفاده از نرم افزار vce برآورد شدند. مدل شامل اثرات ژنتیکی افزایشی حیوان، گلهسالفصل و سن زایش بود. برآوردهای وراثت‌پذیری قبل از تبدیل بین 19/0-15/0 و پس از تبدیل بین 20/0-12/0 تغییر کرد. تبدیل جذری باعث شد به ترتیب 88/6 و 66/42% گاوهای نر و ماده ممتاز از فهرست معمولی خارج شوند. نتایج این مطالعه نشان داد که اجزای واریانس مقدار پروتئین شیر در گاوهای هلشتاین ناهمگن است. بنابراین پیشنهاد می‌شود اثر ناهمگنی واریانس در زمان ارزیابی ژنتیکی و انتخاب گاوهای نر و ماده برتر در نظر گرفته شود.