اثرات آمیخته گری بر عملکرد تولید شیر و چربی توده گاوهای بومی ایران

در این تحقیق عملکرد آمیخته های حاصل از آمیزش گاوهای بومی با دو نژاد هلشتاین و براون سوییس ارزیابی شد. اطلاعات استفاده شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام در طی سال های 1371 تا 1382 گرد آوری شدند. تعداد 13910 رکورد آمیخته هلشتاین و 5921 رکورد آمیخته براون سوییس مورد بررسی قرار گرفت. میانگین تولید شیر در گاوهای بومی، آمیخته های براون سوییس×بومی و هلشتاین×بومی به ترتیب 52/90±15/1599، 5/110±54/1989 و81/91±94/2148 کیلوگرم بود. میانگین مقدار چربی در گاوهای بومی 34/3±71/60 کیلوگرم بود در حالی که در گاوهای آمیخته هلشتاین×بومی و براون سوییس×بومی به ترتیب 42/3±27/85 و 59/4±26/82 کیلوگرم بود. اثر گروه های ژنتیکی، دوره شیردهی، منطقه، سال و فصل زایش بر صفات تولید شیر و مقدار چربی معنی دار بود(05/0 > p). تولید شیر در آمیخته های براون سوییس×بومی به طور معنی داری از عوامل نسبت های مختلف ژنتیکی‏، فصل زایش، منطقه و سال زایش متاثر می شد. همچنین، اثر گروه های ژنتیکی و فصل زایش(001/0 > p)، دوره شیردهی، منطقه و سال زایش بر مقدار چربی معنی دار بود(05/0 > p). اثر نژاد هلشتاین و براون سوییس بر تولید شیر به ترتیب 9/20 و 25/17 کیلوگرم و بر مقدار چربی به ترتیب 867 و 692 گرم برآورد گردید. بیشینه مقادیر تولید شیر و چربی در آمیخته های براون سوییس و هلشتاین به ترتیب مربوط به گاوهای دارای 5/62 و 5/87 درصد ژن های براون سوییس و هلشتاین و کمترین مقدار آن مربوط به گاوهای بومی بود. نتایج این پژوهش نشان داد آمیخته هایی که بین 5/87-50 درصد ژن نژادهای اروپایی دارند، عملکرد تولیدی مناسبتری داشته و در شرایط محیطی مناسب تولید گاوهای بومی می تواند با استفاده از برتری ژنتیکی اسپرم نژادهای خارجی همرا با برنامه های مدیریت و کنترل بیماری ها بهبود یابد.