بررسی کیفیت زهر زنبور عسل ایرانی در مناطق با پوشش گیاهی متفاوت

زهر زنبور عسل کاربرد وسیعی در زمینه پزشکی و داروسازی دارد. عوامل متعددی در میزان و ترکیبات زهر موثر است. تاکنون پژوهشی در خصوص میزان ترکیبات زهر زنبورعسل ایرانی انجام نشده است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی میزان سه ترکیب پپتیدی مهم (ملیتین، فسفولیپازa2 و آپامین) در زهر زنبورعسل ایرانی انجام شد. بدین منظور، از چهار زنبورستان مستقر در مناطق با پوشش گیاهی (غالب) مختلف استفاده شد. تیمارها عبارت بودند از پوشش گیاهی غالب آفتابگردان، گیاهان متنوع کوهپایه ای، ذرت و یونجه. پس از گذشت دو ماه از استقرار زنبورستان‌ها در این مناطق، عملیات زهرگیری توسط دستگاه زهرگیر استاندارد انجام شد. نمونه‌های حاصله جهت اندازه‌گیری پپتیدهای مورد نظر به آزمایشگاه ارسال و داد‌ه‌ها در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار آنالیز شد. متوسط میزان پپتیدهای ملیتین، فسفولیپاز a2 و آپامین در کل نمونه‌ها به‌ترتیب 8.37 ± 40.25 ، 2.77 ± 11.66 و 0.55 ± 2.31درصد بدست آمد. میزان ملیتین در تیمار دوم (52.04 درصد) بطور معنی‌داری بالاتر از سایر تیمارها بود. این تیمار بالاترین درصد فسفولیپازa2 و آپامین را نیز دارا بود ولی از لحاظ آماری معنی‌دار نبود. تفاوت سه تیمار دیگر معنی‌دار نبود. نوع پوشش گیاهی متنوع و خاص در این تیمار می‌تواند دلیل این تفاوت باشد. پژوهش حاضر اولین پژوهش در زمینه مقایسه میزان ترکیبات زهر در مناطق با پوشش گیاهی مختلف در کشور است و لازم است پژوهش-های بیشتری انجام شود. در صورت تایید، می‌توان مناطق کوهستانی و ییلاقی را بعنوان بهترین منطقه برای تولید زهر با کیفیت بالاتر معرفی نمود.

quality survey of iranian honey bee venom in areas with different vegetation

bee venom is widely used in the field of medicine and pharmaceuticals. several factors are effective in the amount and compounds of venom. so far, no research has been done on the amount of iranian bee venom compounds. the aim of this study was investigation of the amount of three important peptide compounds (melitin, phospholipasea2 and apamin) in iranian honeybee venom. venom samples were collected from four apiaries located in areas with different (predominant) vegetation. the areas had dominant vegetation of sunflower, various foothills plants, corn and alfalfa. the apiaries were located in that areas for at least two months. collection of venom was carried out by a standard venom collector device. samples were sent to the laboratory to measure the three intended peptides. the data were analyzed in a completely randomized design with 4 treatments and 3 replications. the average amount of mellitin, phospholipase a2 and apamin were 40.25 ± 8.37%, 11.66 ± 2.77 and 2.31 ± 0.55%, respectively. the amount of mellitin in second treatment was estimated 52.04%, which was significantly higher than the others. this treatment had the highest amount of phospholipase a2 and apamin too, but this superiority was not statistically significant. it seems that this can be related to the varied and special vegetation in this treatment. this study was done for first time in iran and it is necessary to conduct more research. if the results are confirmed, mountainous areas can be introduced as the best areas to produce bee venom with higher quality.