اثر تیمول، ترانس آنتول و دی آلیل دی سولفاید بر بقا و سیستم آنتی اکسیدانی زنبور عسل

زنبورعسل نقش کلیدی در امنیت‌غذایی داشته اما سلامت کندوهای آن با آفات مختلف مانند واروآ تهدید شده، بنابراین استفاده از کنه‌کش‌های شیمیایی اجتناب‌ناپذیر بوده اما کاربرد مکرر آن‌ها باعث مقاومت واروآ شده، بنابراین توجه محققین به سموم‌ با منشا گیاهی جلب شده‌است. علی‌رغم کارایی سموم‌گیاهی در مبارزه با واروآ، اثرات جانبی آن‌ها بر سلامت کندو نکته کلیدی است. با این هدف، در پژوهش حاضر اثرات زیستی تیمول، ترانس‌آنتول و دی‌آلیل‌دی‌سولفاید که به‌عنوان کنه‌کش‌های مناسب معرفی شده‌اند، روی زنبورهای عسل بررسی شد. نتایج نشان داد که غلظت ایجادکننده کشندگی 50 درصد زنبورها با تیمول، ترانس‌آنتول و دی‌آلیل‌دی‌سولفاید به‌ترتیب معادل 16.46، 55.22 و 37.30 میلی گرم بر میلی لیتر بود. اثرات غلظت‌های کشندگی lc15، lc30 و lc50 از این ترکیبات بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی زنبورعسل (کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز وگلوتاتیون اس ترانسفراز) و میزان پراکسیداسیون لیپیدی، نشان داد که میزان فعالیت این آنزیم‌ها در تیمارهای تیمول و ترانس‌آنتول، افزایش معنی‌داری در مقایسه با شاهد داشته، در حالی‌که در تیمارهای دی‌آلیل‌دی‌سولفاید، میزان فعالیت این آنزیم‌ها کاهش یافت. همچنین نتایج نشان داد که میزان مالون‌دی‌آلدهید در همه تیمارها کاهش معنی‌دار داشت. مطالعه میزان بقا نشان داد که در هر سه غلظت تیمول، ترانس آنتول و دی‌آلیل‌دی‌سولفاید به ترتیب در چهار، شش و سه روز پس از تیمار، تلفات 100 درصدی زنبورهای عسل مشاهده شد. نتایج نشان داد که غلظت‌هایی زیرکشندگی ترکیبات مورد مطالعه، قادر به القای استرس‌اکسیداتیو بوده که می تواند بقای حشره را تحت تاثیر قرار‌دهد. لذا توصیه می‌شود که استفاده از این ترکیبات برای مبارزه با واروآ در زنبورستان با احتیاط صورت گیرد.

effect of thymol, trans anethole, and diallyl disulfide on honey bee survival and antioxidant system

honeybees play a key role in food safety, but various pests such as varroa have been threatened the health of colonies. to control this mite, the application of pesticides is inevitable, but the consequence of pesticide usages is associated with increased incidences of varroa resistance. hence, the researchers point out the botanicals. despite the effectiveness of botanicals in combating varroa, their side effects on colony health are key topics. in the present study, the biological effects of thymol, trans anethole, and diallyl disulfide were investigated on honeybees. the results showed that the lethal concentrations of 50% of thymol, trans anethole, and diallyl disulfide were 16.46, 55.22, and 37.30 mg ml 1, respectively. the effects of lc15, lc30, and lc50 of these compounds on the activities of honeybee antioxidant enzymes (catalase, superoxide dismutase, and glutathione s transferase) and the lipid peroxidation showed that the activities of these enzymes in thymol, and trans anethole treatments significantly increased compared to the control, while in diallyl disulfide treatment, the activity of these enzymes decreased. the results also showed that the amount of malondialdehyde was significantly reduced in all treatments. survival study showed that all concentrations of thymol, trans anethole, and diallyl disulfide caused 100% mortalities of the honeybee at four, six, and three days post treatment, respectively. the results showed that the lethal concentrations of thymol, trans anethole, and diallyl disulfide could induce oxidative stress and influence the survival of the honeybees. therefore, it is recommended that these compounds could be used with caution to control varroa in apiaries