بررسی عوامل موثر بر زنده‌مانی بزغاله‌های کرکی رایینی در سامانه عشایری

در این پژوهش از اطلاعات طول عمر و زنده‌مانی مربوط به گله ایستگاه بز کرکی رایینی واقع در شهرستان بافت، که طی سال‌های1372 تا 1388 جمع‌آوری‌شده بودند، استفاده گردید. همچنین از طریق انجام مصاحبه و جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه‌ای از گله ایستگاه بز کرکی رایینی و گله‌های مردمی، عوامل حذف بزغاله‌ها، عوامل محیطی موثر بر زنده‌مانی و میزان زنده‌مانی به دست آمد. تعداد 11 گله با تنوع جغرافیایی و اندازۀ گله مختلف در سطح استان کرمان جهت تکمیل اطلاعات پرسشنامه‌ای انتخاب شد. بیش‌ترین و کم‌ترین درصد حذف بزغاله‌ها به ترتیب مربوط به مازاد پرواری (54/2درصد) و حذف بر اثر ناقص الخلقه بودن (0/4 درصد)بود. مرگ در اثر بیماری بعد از مازاد پرواری بیش‌ترین علت حذف بزغاله‌ها بود (22/3 درصد). میزان زنده‌مانی در این گله‌ها 89/94 درصد به دست آمد. نتایج نشان داد که میانگین کل طول عمر تجمعی 310/3 روز بود. تاثیر عوامل غیر ژنتیکی ماه تولد بزغاله، سال تولد بزغاله، جنس بزغاله ومتغیر کمکی وزن تولد بزغاله به‌صورت درجه دو بر زنده‌مانی آنها معنی‌دار بود. مقدار وراثت‌پذیری لگاریتمی کم تا متوسط (0/14 تا 0/40)، وراثت‌پذیری اولیه متوسط تا بالا (0/25 تا 0/70) و وراثت‌پذیری موثر نیز متوسط (0/23 تا 0/61) برآورد گردید. از آنجا که پارامترهای ژنتیکی برآورد شده در حد متوسط هستند می توان گفت، برای بهبود زنده‌مانی بزغاله‌ها از تولد تا سن یک‌سالگی و افزایش سود اقتصادی دامدار، ضمن بهبود شرایط تغذیه‌ای می‌توان به انتخاب ژنتیکی در درون نژاد نیز توجه نمود.

kid survival analyses of rayeni cashmere goat in nimadic system

survival records and pedigree information from rayeni kids born between 1993 and 2009 from breeding station of rayeni cashmere goat, located in the baft city, were used. also, by completing questionnaire from breeding station of rayeni chashmere goat and flock nongovernmental, in kerman province environmental factors affecting survival and survival rate were obtained. 11 herds with geographical diversity and different herd sizes in kerman province were selected. the highest and lowest percentages of kid removal were related to fattening surplus (54.2%) and defective removal (0.4%), respectively. death due to disease after fattening surplus was the most common cause of kid removal (22.3%). survival rate in these herds was 89.94 percent. according to the results overall mean of lifetime cumulative was 310.3 days. the effect of fixed factors year and month of birth, sex of kid and kid’s birth weight as quadratic were significant. the estimates of heritability in logarithmic scale were low to medium (0.14 to 0.40), original scale were medium to high (0.25 to 0.70) and effective heritability were medium (0.23 to 0.61). since the estimated genetic parameters for survival of goats are moderate, to improve the survival of goats from birth to one year of age and increase the economic profit of the farmer, while improving nutritional and managerial conditions, genetic selection within the breed can be considered.